Ang balimbing ay isang prutas na may hugis bituin at maaaring kainin kasama ang balat nito. Ito ay isang sikat na meryenda sa Pilipinas at ang matamis na lasa nito ay nagpapaganda sa popularidad nito sa buong mundo. Bukod sa masarap na lasa, ang balimbing ay mayaman din sa mga bitamina at mineral na nakakatulong sa paglaban sa mga sakit.

Ang balimbing  ay nagmula sa Averrhoa carambola, isang uri ng punong-kahoy na katutubo sa Indonesia, India at Sri Lanka. Ang balimbing ay may kamag-anak na kamias, na parehong nabibilang sa pamilyang Oxalidaceae. Ang balimbing ay may iba't ibang kulay, lasa at laki, depende sa uri at lugar na pinagmulan nito. Ang ilan sa mga uri ng balimbing ay ang Fwang Tung, Golden Star, Arkin at B-10.

Ito ay kilala rin sa ibang bansa bilang starfruit o carambola. Ang balimbing ay may dalawang uri: ang matamis at ang maasim. Ang matamis na balimbing ay masarap kainin ng hilaw, habang ang maasim na balimbing ay maaaring lutuin o gawing sawsawan, relish, preserve, o juice.

Sa artikulong ito, tatalakayin natin ang mga sumusunod:

• Ang 18 pangunahing benepisyo ng balimbing
• Mga bitamina at mineral na taglay ng balimbing
• Paano gamitin ang balimbing bilang isang herbal na gamot
• Ang balimbing bilang isang gamit pampaganda
• Mga pag-iingat at paalala sa paggamit ng balimbing
• Ang balimbing bilang isang sangkap sa mga lutuin
• Mga paraan ng pagpili ng magandang kalidad na balimbing

Narito ang 18 mga benepisyo ng balimbing sa kalusugan

1. Naglalaman ng maraming bitamina C. Ang isang katamtamang laki ng balimbing ay mayroon nang 76% ng DV (percent Daily Values) ng bitamina C. Iyan ay higit sa kalahati ng kailangan natin sa isang araw. Ang bitamina C ay mahalaga para siguruhin na mayroon kang epektibong immune system laban sa mga sakit tulad ng ubo, sipon, at trangkaso.

2. Nakakatulong sa pagtunaw at pagbawas ng timbang. Ang isang piraso ng balimbing ay mayroon ding 3 gramo ng fiber, na nakakatulong sa pagtunaw sa pamamagitan ng paglilinis ng bituka. Dagdag pa rito, ang fiber ay nagbibigay din ng pakiramdam ng kabusugan, kaya naman hindi ka kakain nang labis. Ito ay isang magandang "diet snack" lalo na kung iisipin mo na ito ay mayroon lamang humigit-kumulang 28 calories at 6 gramo ng carbohydrates.

3. Maganda para sa balat at buhok. Dahil sa maraming antioxidants na taglay nito, ang balimbing ay nakakatulong na alisin ang mga nakakalasong free-radicals na sumisira sa ating mga selula ng balat. Ang balimbing ay may ilan sa pinakaepektibong antioxidants para labanan ang pinsalang ito, tulad ng gallic acid, quercetin, at polyphenolic compounds. Sa wakas, dahil sa protein content (1 gramo), ang balimbing ay maganda rin para maibalik ang nasirang buhok.

4. May potensyal na babaan ang presyon ng dugo. Isang pag-aaral na ginawa sa Indonesia ang tumukoy na ang pag-inom ng 200 ml ng matamis na balimbing juice ay bumaba ang systolic pressure ng mga kalahok na normotensive (sila ay may normal na blood pressure reading). Ang pag-aaral ay nabanggit din na ang pag-inom ng diluted version, na 100 ml matamis na Star Fruit Juice halo sa 100 ml ng tubig, ay nagbibigay din ng parehong epekto. Ito lamang ay nagpapakita na ang balimbing ay maaaring makatulong sa mga taong nagdurusa sa hypertension. Siyempre, kailangan pa natin ng karagdagang mga pag-aaral tungkol dito. Para sa hypertension o anumang iba pang kondisyon, kinakailangan mong kumunsulta sa iyong doktor.

5. May antibacterial at anti-inflammatory properties. Ang balimbing ay may antibacterial at anti-inflammatory properties bukod pa sa analgesic o pain-relieving capacity nito. Dagdag pa rito, ito rin ay isang anthelmintic (it gets rid of worms). Kaya naman ang balimbing ay malawakang ginagamit sa folkloric medicine sa iba't ibang mga bansa.

6. Nakakatulong na mapanatili ang kalusugan ng mata. Ang balimbing ay mayaman din sa vitamin A, na kilala bilang isang mahalagang nutrisyon para sa mata. Ang vitamin A ay nakakatulong na maprotektahan ang mga mata mula sa mga impeksyon, pagkabulag, at iba pang mga problema. Ang vitamin A ay nakakatulong din na mapabuti ang paningin sa gabi at makita ang mga kulay nang mas malinaw.

7. Nakakapagpabuti ng metabolismo. Ang balimbing ay mayroon ding ilang mga B-vitamins, tulad ng niacin, riboflavin, at folate. Ang mga bitaminang ito ay mahalaga para sa metabolismo, o ang proseso ng pagbabago ng pagkain sa enerhiya. Ang mga B-vitamins ay nakakatulong din na mapanatili ang kalusugan ng nervous system, digestive system, at skin.

8. Nakakapagpababa ng antas ng kolesterol. Ang balimbing ay mayroon ding pectin, isang uri ng soluble fiber na nakakatulong na mapigilan ang pag-absorb ng kolesterol sa bituka. Ang pagbaba ng antas ng kolesterol ay maaaring makaiwas sa mga sakit sa puso at stroke. Ang pectin ay nakakatulong din na mapanatili ang tamang antas ng asukal sa dugo.

9. Nakakapagpataas ng antas ng hemoglobin. Ang balimbing ay mayroon ding iron, isang mineral na kailangan para sa produksyon ng hemoglobin. Ang hemoglobin ay isang protein na nagdadala ng oxygen sa buong katawan. Ang pagtaas ng antas ng hemoglobin ay maaaring makaiwas sa anemia, isang kondisyon kung saan ang dugo ay hindi sapat ang oxygen.

10. Nakakapagpabuti ng mood at tulog. Ang balimbing ay mayroon ding tryptophan, isang amino acid na nagiging serotonin sa utak. Ang serotonin ay isang neurotransmitter na nakakaapekto sa mood, appetite, at sleep. Ang mataas na antas ng serotonin ay maaaring makapagbigay ng pakiramdam ng kasiyahan, kaginhawaan, at kalmado.

11. Nakakapagpababa ng blood sugar level. Ang balimbing ay may phytochemicals na flavonoids at saponins, na nakakatulong na mapigilan ang pagtaas ng blood sugar level matapos kumain. Ito ay makabubuti para sa mga taong may diabetes o prediabetes.

12. Nakakapagpabuti ng bone health. Ang balimbing ay may calcium at magnesium, na dalawang mineral na mahalaga para sa kalusugan at katatagan ng buto. Ang calcium ay kailangan para sa bone formation at mineralization, habang ang magnesium ay kailangan para sa bone metabolism at density.

13. Nakakapagpabuti ng kidney health. Ang balimbing ay may potassium, na isang electrolyte na tumutulong sa pagbabalanse ng fluid at acid-base sa katawan. Ang potassium ay nakakatulong din na mapanatili ang normal na kidney function at maiwasan ang kidney stones.

14. Nakakapagpabuti ng brain health. Ang balimbing ay may B vitamins, lalo na ang folic acid o vitamin B9, na kailangan para sa brain development at function. Ang folic acid ay nakakatulong din na mapanatili ang normal na homocysteine level sa dugo, na kung mataas ay maaaring magdulot ng stroke at dementia.

15. Nakakapagpabuti ng iron absorption. Ang vitamin C sa balimbing ay hindi lamang nakakapagpalakas ng immune system, kundi nakakatulong din na mapadali ang pag-absorb ng iron sa bituka. Ang iron ay isang mineral na kailangan para sa produksyon ng red blood cells at oxygen transport sa katawan.

16. Nakakapagpabuti ng wound healing. Ang vitamin C sa balimbing ay kailangan din para sa paggawa ng collagen, na isang protein na ginagamit ng katawan para magpagaling ng mga sugat at pasa. Ang collagen ay nagbibigay din ng elasticity at strength sa balat, buhok, at kuko.

17. Nakakapagpabuti ng liver health. Ang balimbing ay may antioxidants na quercetin at gallic acid, na nakakatulong na maprotektahan ang liver mula sa oxidative damage at inflammation. Ang liver ay isang mahalagang organo na responsable sa paglilinis ng dugo, paggawa ng bile, at pag-metabolize ng mga gamot at toxins.

18. Nakakapagpabuti ng oral health. Ang balimbing ay may antimicrobial properties, na nakakatulong na labanan ang mga bacteria at fungi na maaaring magdulot ng cavities, gingivitis, at bad breath. Ang vitamin C sa balimbing ay nakakatulong din na mapanatili ang kalusugan ng gums at maiwasan ang bleeding.

Ang balimbing ay isang masustansyang prutas na maaaring makapagbigay ng maraming benepisyo sa kalusugan. Subukan mong kumain nito araw-araw o gumawa ng juice o salad gamit ito. Siguraduhin lamang na hindi ka allergic o may kidney problem bago mo ito subukan.

Mga bitamina at mineral na taglay ng balimbing

Ang balimbing o starfruit ay hindi lamang masarap at nakakapresko kainin, kundi mayaman din sa iba't ibang bitamina at mineral na makakatulong sa ating kalusugan.

Ayon sa Philippine Department of Agriculture (DA), ang balimbing ay naglalaman ng mga sumusunod na bitamina at mineral:

• Vitamin C: Ang starfruit ay may 34.4 mg ng vitamin C bawat 100 g ng prutas. Ang vitamin C ay mahalaga para sa pagpapalakas ng resistensya at paglaban sa impeksyon. Ito rin ay tumutulong sa paggawa ng collagen, isang uri ng protina na nagbibigay ng lakas at elasticidad sa ating balat, buhok, kuko, kasu-kasuan, at buto.
  
  
• Potassium: Ang starfruit ay may 133 mg ng potassium bawat 100 g ng prutas. Ang potassium ay isang uri ng electrolyte na nagpapanatili ng tamang balanse ng tubig at asin sa ating katawan. Ito rin ay nakakatulong sa pagkontrol ng presyon ng dugo at pagpapabilis ng pagdaloy ng dugo sa ating puso at utak.
  
  
• Fiber: Ang starfruit ay may 2.8 g ng fiber bawat 100 g ng prutas. Ang fiber ay mahalaga para sa pagpapanatili ng malinis at maayos na sistema ng pagtunaw. Ito rin ay nakakatulong sa pagbaba ng cholesterol at asukal sa dugo, pati na rin sa pag-iwas sa mga sakit tulad ng diabetes, sakit sa puso, at kanser sa bituka.
  
  
• Calcium: Ang starfruit ay may 3 mg ng calcium bawat 100 g ng prutas. Ang calcium ay isang uri ng mineral na kailangan para sa pagpapatibay ng ating mga buto at ngipin. Ito rin ay nakakatulong sa pagpapadala ng mga senyales sa ating mga nerbiyos at kalamnan.
  
  
• Iron: Ang starfruit ay may 0.08 mg ng iron bawat 100 g ng prutas. Ang iron ay isang uri ng mineral na kailangan para sa paggawa ng hemoglobin, isang uri ng protina na nagdadala ng oxygen sa ating mga selula. Ang iron ay nakakatulong din sa pag-iwas sa anemia, isang kondisyon kung saan ang dugo ay kulang sa oxygen.

Bukod pa rito, ang balimbing ay may iba pang mga bitamina at mineral na makikita sa ibaba:

Sa pamamagitan ng pagkain ng balimbing, maaari nating makamit ang mga benepisyo nito para sa ating kalusugan. Ngunit dapat din tandaan na ang balimbing ay maaaring hindi angkop para sa ilang mga tao, lalo na ang mga may problema sa bato o kidney dahil ito ay naglalaman din ng oxalic acid, isang uri ng kemikal na maaaring magdulot ng kidney stones o bato sa bato. Kaya naman, bago kumain ng balimbing, mas mabuti na kumunsulta muna sa iyong doktor kung ikaw ay ligtas na makakain nito.

Ang balimbing ay isang masustansyang prutas na maaari nating isama sa ating pang-araw-araw na diyeta. Ito ay hindi lamang nagbibigay ng lasa at kulay sa ating mga pagkain, kundi nagbibigay din ng mga bitamina at mineral na kailangan natin para manatiling malusog at masigla.

Paano gamitin ang balimbing bilang isang herbal na gamot

Ang balimbing ay maaaring gamitin sa iba't ibang paraan bilang isang herbal na gamot, depende sa kondisyon o sakit na gustong gamutin. Narito ang ilang mga halimbawa:

1. Para sa ubo, sipon, at lagnat, maaaring kainin ang hilaw na balimbing o uminom ng balimbing juice . Ito ay makakatulong na mapalakas ang immune system at mapababa ang temperatura ng katawan.
   
   
2. Para sa mga problema sa digestion tulad ng constipation, diarrhea, o indigestion, maaaring kumain ng hinog na balimbing o uminom ng balimbing juice . Ito ay makakatulong na linisin ang bituka at maiwasan ang mga sakit dito .
   
   
3. Para sa mga problema sa balat tulad ng acne, eczema, o fungal infections, maaaring gumamit ng balimbing extract o juice bilang isang topical o panglabas na gamot . Ito ay makakatulong na patayin ang mga bacteria o fungi na sanhi ng mga impeksyon at mapabuti ang itsura ng balat .
   
   
4. Para sa mga problema sa buhok tulad ng pagkawala, pagkabutas, o pagkamatamlay, maaaring gumamit ng balimbing extract o juice bilang isang conditioner o hair treatment . Ito ay makakatulong na mapalakas ang buhok at mapanatili ang natural na kulay at kinang nito .
   
   
5. Para sa mga problema sa blood pressure tulad ng hypertension, maaaring uminom ng matamis o diluted na balimbing juice araw-araw. Ito ay makakatulong na mapababa ang blood pressure at mapanatili ang normal na blood circulation.
   
   
6. Para sa mga problema sa pamamaga o inflammation tulad ng arthritis, gout, o edema, maaaring gumamit ng balimbing leaves o dahon bilang isang poultice o pampalapot . Ito ay makakatulong na mapaliit ang pamamaga at mapagaan ang pakiramdam .
   
   
7. Para sa mga problema sa sakit o kirot tulad ng headache, toothache, o menstrual cramps, maaaring uminom ng balimbing juice o kaya ay kagatin ang hilaw na balimbing . Ito ay makakatulong na mapawi ang sakit at magbigay ng ginhawa .
   
   
8. Para sa mga problema sa bulate sa tiyan tulad ng ascariasis o hookworm infection, maaaring uminom ng balimbing juice o kaya ay kumain ng hilaw na balimbing kasama ang asin . Ito ay makakatulong na mapatay at mapalabas ang mga bulate sa tiyan at maiwasan ang mga komplikasyon nito .

Paalala: Konsultahin mo rin ang iyong doktor bago gumamit ng anumang herbal na produkto lalo na kung ikaw ay mayroong anumang medikal na kondisyon o gumagamit ng anumang gamot.

Ang balimbing bilang isang gamit pampaganda

Ang balimbing ay hindi lamang pangkain, kundi maaari rin itong gamitin bilang isang gamit pampaganda. Narito ang ilan sa mga paraan kung paano magagamit ang balimbing para sa kagandahan:

• Para sa makinis na balat: Gumawa ng maskara mula sa durug na balimbing at honey. Ihalo ang dalawang sangkap hanggang maging malapot ang timpla. I-apply ito sa mukha at hayaan itong tumagal ng 15 minuto bago banlawan ng maligamgam na tubig.
  
  
• Para sa maganda at malambot na buhok: Gumawa ng kondisyoner mula sa katas ng balimbing at niyog. Pigaan ang balimbing at salain ang katas nito. Haluan ito ng kaunting niyog at i-massage ito sa buhok pagkatapos mag-shampoo. Hayaan itong tumagal ng 10 minuto bago banlawan ng tubig.
  
  
• Para sa maputi at malinis na kuko: Gumawa ng scrub mula sa asukal at balimbing. Hatiin ang balimbing sa dalawa at budburan ito ng asukal. I-rub ito sa mga kuko upang alisin ang dumi at patay na balat. Gawin ito dalawang beses sa isang linggo para makita ang epekto.
  
  
• Para sa masigla at malusog na katawan: Gumawa ng juice mula sa balimbing at iba pang prutas tulad ng mansanas, pinya o orange. Ilagay ang mga prutas sa blender at dagdagan ng tubig o yelo. I-blend ito hanggang maging smooth ang timpla. Inumin ito araw-araw para makakuha ng dagdag na bitamina at enerhiya.
  
  
• Para sa masarap na panghimagas: Gumawa ng salad mula sa balimbing at iba pang prutas tulad ng pakwan, melon o saging. Hiwain ang mga prutas nang pantay-pantay at ilagay sa isang malaking mangkok. Dagdagan ito ng kaunting asukal o honey para mas matamis. Haluin ito nang maigi at ilagay sa refregerator para lumamig. Ihain ito kasama ng whipped cream o ice cream.

Ang balimbing ay isang prutas na mayaman hindi lamang sa lasa, kundi pati na rin sa mga benepisyong hatid nito para sa kalusugan at kagandahan. Subukan mo rin ang mga tips na ito at makikita mo ang pagbabago.

Mga pag-iingat at paalala sa paggamit ng balimbing

Bagaman may mga benepisyo ang balimbing, mayroon din itong ilang mga pag-iingat at babala na dapat tandaan. Narito ang ilan sa mga ito:

• Ang balimbing ay maaaring makasama sa mga taong may kidney problems dahil sa pagkakaroon nito ng oxalic acid na maaaring magdulot ng kidney stones o bato sa bato. Kung ikaw ay may sakit sa bato, iwasan ang pagkain o pag-inom ng balimbing.
  
  
• Ang balimbing ay maaaring makaimpluwensya sa epekto ng ilang mga gamot tulad ng statins, benzodiazepines, at warfarin dahil sa pagkakaroon nito ng caramboxin na maaaring makaimpluwensya sa metabolismo ng mga gamot na ito. Kung ikaw ay umiinom ng mga gamot na ito, kumunsulta muna sa iyong doktor bago kumain o uminom ng balimbing.
  
  
• Ang balimbing ay maaaring makasama sa mga taong may allergy sa prutas na may bitamina C tulad ng citrus fruits. Kung ikaw ay may allergy sa mga prutas na ito, iwasan ang pagkain o pag-inom ng balimbing.
  
  
• Ang balimbing ay hindi dapat kainin nang sobra dahil maaari itong magdulot ng hyperacidity, diarrhea, o vomiting. Kung ikaw ay nakaranas ng mga sintomas na ito matapos kumain o uminom ng balimbing, huminto kaagad at uminom ng tubig o oral rehydration solution.

Ang balimbing ay isang prutas na may maraming gamit at benepisyo sa kalusugan. Ngunit dapat din tandaan ang mga pag-iingat at babala na kaakibat nito. Bago gamitin ang balimbing bilang herbal na gamot, mas mainam na kumunsulta muna sa iyong doktor upang malaman ang tamang dosis at paraan ng paggamit nito.

Ang balimbing bilang isang sangkap sa mga lutuin

Ang balimbing ay may lasang asim at matamis, at maaaring kainin nang hilaw o lutuin sa iba't ibang paraan.

Ang balimbing ay isang sangkap na madalas gamitin sa mga lutuin sa Pilipinas at iba pang mga bansa sa Asya. Ito ay maaaring ilagay sa mga salad, sinigang, adobo, tinola, pinakbet at iba pa. Ang balimbing ay nagbibigay ng asim at tamis na lasa sa mga ulam, at nagpapaganda rin ng presentation dahil sa kanyang hugis bituin. Ang balimbing ay maaari ring gawing juice, jam, jelly, vinegar o wine.

Ang balimbing ay isang masustansya at masarap na prutas na maaaring makita sa mga palengke at supermarket. Ito ay isang magandang alternatibo sa ibang mga prutas na mas mahal o mas madaling masira. Ang balimbing ay isang prutas na dapat subukan ng bawat Pilipino dahil sa kanyang benepisyo sa kalusugan at kakaibang lasa.

Narito ang ilan sa mga halimbawa ng mga lutuin na may balimbing:

• Balimbing Salad: Isang simpleng salad na binubuo ng hiwang balimbing, kamatis, sibuyas, asin at paminta. Maaari ring magdagdag ng keso o itlog kung gusto.
  
  
• Balimbing Sinigang: Isang tradisyonal na sinigang na ginagamitan ng balimbing bilang pang-asim. Maaaring gumamit ng baboy, baka, hipon o isda bilang karne. Idagdag ang mga gulay tulad ng kangkong, labanos, okra at sitaw.
  
  
• Balimbing Adobo: Isang bagoong na bersyon ng adobo na may balimbing. Iluto ang manok o baboy sa suka, toyo, bawang, paminta at laurel. Ilagay ang balimbing sa huli para hindi lumambot.
  
  
• Balimbing Tinola: Isang malinamnam na sabaw na may balimbing at manok. Pakuluan ang manok sa tubig, luya, sibuyas at asin. Ilagay ang balimbing at malunggay o dahon ng sili bago ihain.
  
  
• Balimbing Pinakbet: Isang lutuing Ilokano na may balimbing at iba pang mga gulay tulad ng ampalaya, talong, sitaw, kalabasa at okra. Igisa ang bagoong alamang sa bawang at sibuyas. Ilagay ang mga gulay at tubig. Pakuluan hanggang maluto ang mga gulay.

Mga paraan ng pagpili ng magandang kalidad na balimbing

Paano nga ba natin malalaman kung ang balimbing na ating bibilhin ay maganda ang kalidad? Narito ang ilang mga paraan na maaari nating sundin:

1. Pumili ng balimbing na may kulay dilaw o dilaw-na-berde ang balat. Ito ay senyales na ang prutas ay sariwa at hinog na hinog. Iwasan ang mga balimbing na may kulay itim o brown sa mga gilid dahil ito ay senyales na ang prutas ay luma na o nabulok na.

2. Pumili ng balimbing na malambot at makatas ang laman. Ito ay senyales na ang prutas ay masarap at matamis. Iwasan ang mga balimbing na matigas o tuyot ang laman dahil ito ay senyales na ang prutas ay hilaw pa o sobrang hinog na.

3. Pumili ng balimbing na may lima o anim na malinaw na mga gilid. Ito ay senyales na ang prutas ay may magandang hugis at walang mga deformities o sira. Iwasan ang mga balimbing na may kulubot, butas, o sugat sa balat dahil ito ay senyales na ang prutas ay may mga insekto o mikrobyo na nakapasok sa loob.

4. Pumili ng balimbing na mabango ang amoy. Ito ay senyales na ang prutas ay may mataas na antas ng asukal at asim. Iwasan ang mga balimbing na walang amoy o may masamang amoy dahil ito ay senyales na ang prutas ay walang lasa o panis na.

5. Pumili ng balimbing na maliit o katamtaman lang ang laki. Ito ay senyales na ang prutas ay mas makapal at mas masustansya ang laman kaysa sa mga malalaking balimbing. Iwasan ang mga balimbing na sobrang laki dahil ito ay senyales na ang prutas ay nababad sa kemikal o hormones para mapabilis ang paglaki.

Sa pamamagitan ng mga paraang ito, maaari nating makakuha ng magandang kalidad na balimbing na maaari nating tangkilikin sa iba't ibang paraan. Ang balimbing ay hindi lamang isang masarap at nakakabusog na prutas, kundi isang mahusay at nakakagaling na pagkain.

Konklusyon

Ang balimbing ay isang uri ng prutas na may maraming benepisyo sa kalusugan. Ito ay mayaman sa bitamina C, fiber, antioxidants, at protina na nakakatulong sa pagpapalakas ng immune system, pagpapabuti ng digestion, pagpapaganda ng balat at buhok, at pagpapababa ng blood pressure. Ang balimbing ay may antibacterial at anti-inflammatory properties na nakapagpapagaan ng sakit at pamamaga. Ang balimbing ay maaari ring gamitin ang mga dahon at bulaklak nito para sa iba't ibang layunin sa tradisyonal na medisina. Ang balimbing ay isang masustansyang at masarap na prutas na dapat nating subukan at tangkilikin.