Ang jackfruit ay kilala rin bilang langka o nangka sa Pilipinas ay isang uri ng prutas na mayaman sa sustansya at benepisyo sa kalusugan. Ito ay ang pinakamalaking prutas na lumalaki sa puno at maaaring umabot ng 80 pounds (35 kg) ang bigat. Ang langka ay nagmula sa India, ngunit ngayon ay matatagpuan sa maraming bahagi ng Asya, Africa, at Latin America. Ang langka ay may matamis at malasang laman na maaaring kainin hilaw o lutuin.
Ang langka ay may matamis at prutas na lasa na katulad ng kombinasyon ng mansanas, pinya, mangga at saging. Ito ay madalas gamitin bilang kapalit ng karne sa mga vegan at vegetarian na pagkain dahil sa kanyang tekstura na katulad ng hinimay na karne. Maaari itong kainin kapag hilaw o hinog at magamit sa iba't ibang uri ng lutuin, tulad ng mga panghimagas at mga kare-kare.
Ang langka ay mayaman sa mga bitamina, mineral at antioxidant na makakatulong sa pagpapalakas ng immune system, pagpapababa ng blood pressure, pag-iwas sa constipation at pagpapabuti ng digestion. Isa rin itong mahusay na pinagkukunan ng potassium, vitamin C, vitamin A, magnesium at manganese.
Sa artikulong ito, tatalakayin natin ang mga sumusunod:
- Ang 15 pangunahing benepisyo sa kalusugan ng langka.
- Ang mga katotohanan sa nutrisyon na maibibigay ng langka.
- Ang langka bilang sangkap sa ilang mga lutuin.
- Mga paraan kung paano tayo makakapili ng magadang kalidad na langka.
Ang ilan sa mga benepisyo sa kalusugan ng langka ay ang mga sumusunod:
1. Nakakatulong ang langka sa pagpapabuti ng digestion at pag-iwas sa constipation. Dahil sa mataas na fiber nito, ang langka ay nakakatulong sa pagpapanatili ng regular na bowel movement at paglunas sa mga problema sa tiyan tulad ng bloating, gas, at acid reflux.
2. Nakakatulong ang langka sa pagpapalakas ng immune system at paglaban sa mga impeksyon. Ang vitamin C na makukuha sa langka ay isang antioxidant na nakakatulong sa pagpapabuti ng resistensya ng katawan laban sa mga mikrobyo at virus. Ang langka ay mayroon ding mga phytochemical na may anti-inflammatory at antibacterial properties na nakakatulong sa paggamot sa mga sugat, impeksyon sa balat, at ubo.
3. Nakakatulong ang langka sa pagkontrol ng blood sugar level at pag-iwas sa diabetes. Ang langka ay may low glycemic index (GI), na nangangahulugan na hindi ito nagdudulot ng mabilis na pagtaas ng blood sugar level kapag kinain. Ang langka ay mayroon ding mga compound na nakakaapekto sa insulin secretion at glucose uptake ng mga cells, na nakakatulong sa pagregulate ng blood sugar level.
4. Nakakatulong ang langka sa pagbawas ng cholesterol level at pag-iwas sa heart disease. Ang langka ay may low saturated fat at high unsaturated fat, na nakakatulong sa pagbaba ng bad cholesterol (LDL) at pagtaas ng good cholesterol (HDL) sa dugo. Ang langka ay mayroon ding mga phytochemical na may anti-hypertensive at anti-atherosclerotic effects, na nakakatulong sa pagrelax ng blood vessels at pag-iwas sa plaque formation.
5. Nakakatulong ang langka sa pagpapabuti ng brain function at mood. Ang langka ay may high potassium content, na nakakatulong sa pagpapanatili ng electrolyte balance at nerve transmission sa utak. Ang langka ay mayroon ding mga compound na nakakaapekto sa serotonin production at dopamine receptors, na nakakatulong sa pagpapabuti ng mood at memory.
6. Mayaman sa antioxidants. Ang antioxidants ay mga kemikal na nakakatulong sa paglaban sa oxidative stress at pamamaga sa katawan. Ang langka ay naglalaman ng carotenoids, flavanones, at vitamin C, na lahat ay may antioxidant properties. Dahil dito, ang langka ay maaaring makatulong sa pag-iwas sa mga sakit na dulot ng oxidative damage, tulad ng cancer, diabetes, at cardiovascular diseases.
7. Nagbibigay ng enerhiya. Ang langka ay may mataas na nilalaman ng carbohydrates, na siyang pangunahing pinagkukunan ng enerhiya ng katawan. Ito rin ay may iba't ibang uri ng vitamin B, na mahalaga sa pag-optimize ng metabolismo. Kung kailangan mo ng boost sa iyong energy levels, subukan mong kumain ng langka.
8. Tumutulong sa paggamot ng anemia. Ang anemia ay isang kondisyon kung saan ang dugo ay kulang sa hemoglobin, ang protein na nagdadala ng oxygen sa mga cells ng katawan. Ang langka ay mayaman sa copper, folate, at iron, na kailangan sa produksyon ng hemoglobin. Kung kulang ka sa hemoglobin, maaari kang magkaroon ng mga sintomas tulad ng pagkapagod, sakit ng ulo, palpitations, at hirap sa paghinga.
9. Sagana sa bitamina at mineral. Bukod sa antioxidants at carbohydrates, ang langka ay may iba pang mga nutrients na makakabuti sa iyong kalusugan. Ito ay naglalaman ng fiber at protein, na mahalaga para sa digestion at muscle growth. Ito rin ay may vitamin A, vitamin C, vitamin E, at iba pang mga water-soluble vitamins na tumutulong sa immune system at skin health. Higit pa rito, ang langka ay may calcium, magnesium, potassium, zinc, at iba pang mga mineral na kailangan para sa bone health, nerve function, blood pressure regulation, at iba pa.
10. Nakakatulong sa pagtulog. Kung may problema ka sa pagtulog o insomnia, maaaring makatulong ang langka sa iyo. Ang langka ay may magnesium, na nakakaapekto sa neurotransmitters sa katawan. Ang neurotransmitters ay mga kemikal na nagpapadala ng mga signal sa utak at nervous system. Ang magnesium ay nakakatulong na mapanatili ang tamang balanse ng neurotransmitters, na nagreresulta sa mas relaxed at mas mahimbing na tulog.
11. Nakakabawas ng presyon ng dugo. Ang langka ay may potassium, na isang electrolyte na nakakaapekto sa fluid balance sa katawan. Ang potassium ay nakakatulong na maalis ang sobrang sodium sa katawan, na maaaring magdulot ng mataas na presyon ng dugo o hypertension.
12. Maaaring makapagpabuti ng kalusugan ng puso. Isa pang benepisyo ng potassium ay ang pagpapanatili ng maayos na function ng mga muscles, kasama na ang puso. Ang potassium ay nakakatulong din na mapababa ang risko ng stroke at heart attack.
13. Maganda para sa balat. May mga pag-aaral na nagsasabing ang paggamit ng langka ay maaaring makabawas ng wrinkles o kulubot sa balat. Ang paraan daw nito ay ang paglubog ng buto ng langka sa malamig na gatas nang isang minuto, paggiling nito, at pagpahid nito sa balat kung saan may wrinkles. Kung gagawin ito nang regular, maaaring makita ang epekto nito.
14. Makaka-enhance ng sexual health. Sa Chinese medicine, ang langka ay ginagamit para mapabuti ang sexual health. May mga pahayag na ang regular na pagkain ng langka, lalo na ang mga buto nito, ay maaaring makatulong na mapataas ang libido, maiwasan ang premature ejaculation o maagang labasan, at erectile dysfunction o impotence.
15. Langka ay masustansya at masarap. Higit sa lahat, ang langka ay isang prutas na masarap kainin dahil sa kanyang matamis at fruity na lasa. Ito rin ay versatile at maaaring gamitin sa iba't ibang uri ng lutuin o dessert.
Nutritional Facts
Ayon sa USDA, ang isang tasa ng hiniwang hilaw na jackfruit (165g) ay naglalaman ng mga sumusunod na nutrients ( 3 ):
- Calories: 157
- Fat: 2 grams
- Carbs: 38 grams
- Protein: 3 grams
- Calcium: 40 milligrams
- Vitamin C: 18% ng RDI
- Vitamin A: 10% ng RDI
- Magnesium: 15% ng RDI
- Potassium: 14% ng RDI
- Copper: 15% ng RDI
- Manganese: 16% ng RDI
Ang jackfruit ay natatangi sa ibang mga prutas dahil sa kanyang protein content. Ito ay nagbibigay ng higit sa 3 grams ng protein bawat tasa, kumpara sa 0–1 grams sa iba pang katulad na uri ng prutas, tulad ng mga mansanas at mangga.
Kung nais mong subukan ang jackfruit, maaari mong bilhin ito sa mga Asian market o online store tulad ng Prutas Lokal Fruits and Vegetables Store. Siguraduhin lamang na pumili ng sariwang o frozen na jackfruit at iwasan ang mga naka-lata o naka-preserve na may dagdag na asukal o preservatives.
Ang Langka Bilang Sangkap sa Mga Lutuin
Ang langka ay isang uri ng prutas na may matamis at malasang laman. Ito ay karaniwang ginagamit bilang isang sangkap sa lutuin, lalo na sa mga pagkaing may gata o coconut cream. Ang langka ay mayaman sa bitamina C, potasyo, at fiber, kaya naman ito ay nakakatulong sa kalusugan ng katawan. Ang langka ay maaari ring gawing jam, pie, ice cream, at iba pang mga panghimagas.
Ibabahagi ko sa inyo ang ilang mga paraan kung paano magluto ng langka sa iba't ibang mga lutuing Pilipino. Narito ang ilang mga halimbawa:
- Ginataang Langka: Isa ito sa pinakasikat na lutong may langka. Ang langka ay hinahalo sa gata, bawang, sibuyas, luya, siling haba, at asin. Ito ay niluluto hanggang lumapot ang gata at lumambot ang langka. Maaari ring magdagdag ng hipon, alimasag, o baboy kung gusto ng mas malasang ulam.
- Maruya na may Langka: Ang maruya ay isang uri ng merienda na binubuo ng saging na saba, harina, asukal, baking powder, asin, itlog, gatas, at mantikilya. Ang langka ay idinadagdag sa maruya upang maging mas masarap at makulay. Ang maruya ay ipiniprito sa mantika hanggang maging ginto-kayumanggi ang kulay. Ito ay sasarapan ng asukal na may kanela o latik.
- Ginataang Bilo-bilo na may Langka: Ang ginataang bilo-bilo ay isa pang sikat na panghimagas na may langka. Ang bilo-bilo ay binubuo ng malagkit na bigas na binilog at hinulog sa kumukulong gata. Ang langka ay idinadagdag kasama ng iba pang mga sangkap tulad ng saging na saba, kamote, ube, at sago. Ang ginataang bilo-bilo ay matamis at malapot na sarsa na masarap kainin habang mainit.
Ito lamang ang ilan sa mga paraan kung paano magluto ng langka sa iba't ibang mga lutuing Pilipino. Subukan ninyo ang mga ito at siguradong magugustuhan ninyo ang lasa at bango ng langka.
.
Mga paraan ng tamang pagpili ng magandang kalidad na langka
Paano nga ba tayo makakapili ng magandang kalidad na langka? Narito ang ilang mga paraan:
1. Tingnan ang kulay at hugis ng balat. Ang hinog na langka ay may dilaw o kayumangging kulay, habang ang hilaw na langka ay may berdeng kulay. Ang hinog na langka ay may mas malambot at mas madaling tanggalin na balat kaysa sa hilaw na langka. Ang hinog na langka ay may mas malalaki at mas magkakalapit na mga tinik sa balat kaysa sa hilaw na langka.
2. Amuyin ang bunga. Ang hinog na langka ay may matapang at matamis na amoy, habang ang hilaw na langka ay walang amoy o may bahagyang maasim na amoy. Ang amoy ng langka ay nagmumula sa mga ester na nagbibigay ng lasa at aroma sa prutas.
3. Pisilin ang bunga. Ang hinog na langka ay may mas malambot at mas makatas na laman kaysa sa hilaw na langka. Ang hilaw na langka ay may matigas at makunat na laman. Ang hinog na langka ay madaling mahiwalay ang mga buto mula sa laman, habang ang hilaw na langka ay mahirap gawin ito.
4. Tikman ang bunga. Ang hinog na langka ay may matamis at lasang-langka na lasa, habang ang hilaw na langka ay may mapait o maasim na lasa. Ang hinog na langka ay may mas madaming asukal kaysa sa hilaw na langka.
Sa pamamagitan ng mga paraang ito, makakapili ka ng magandang kalidad na langka na maaari mong tangkilikin sa iba't ibang paraan. Sana ay nakatulong ito sa iyo!
Sa huli, ang langka ay isang masarap at masustansyang prutas na maaaring makatulong sa iyong kalusugan. Subukan mong magdagdag ng ilang piraso ng langka sa iyong salad, smoothie, o dessert para makakuha ng mga benepisyo nito. Maaari ka ring gumamit ng langka bilang meat substitute dahil ang laman nito ay may meaty texture at flavor kapag niluto. Ang langka ay isang versatile at eco-friendly prutas na maaaring maging bahagi ng iyong masustansyang diyeta.