Ang Luya o Ginger ay isa sa mga pinakasikat at pinakamasustansiyang halamang gamot na ginagamit sa iba't ibang kultura at tradisyon. Ito ay may taglay na lasa at amoy na nakakapagbigay ng gana sa pagkain at nakakapagpahusay ng kalusugan. Ang luya ay mayaman sa mga compounds na gingerol at shogaol, na may biological activities na anti-inflammatory, antioxidant, anticancer, antiallergic, at antimicrobial.
Narito ang ilan sa mga benepisyo sa kalusugan ng luya na dapat mong malaman:
- Nakakatulong ito sa pag-iwas sa nausea o pagduduwal.
Ang luya ay may antiemetic properties na nakakapagpahupa ng pakiramdam ng pagsusuka o pagkahilo. Ito ay epektibo lalo na sa mga buntis na nakararanas ng morning sickness, mga taong may motion sickness, at mga pasyenteng sumasailalim sa chemotherapy. Ang 1-1.5 grams ng luya ay sapat na upang makaramdam ng ginhawa mula sa nausea.
- Nakakatulong ito sa paglaban sa pamamaga at pananakit ng muscles.
Ang luya ay may anti-inflammatory properties na nakakabawas ng pamamaga at pananakit ng muscles na dulot ng iba't ibang sanhi, tulad ng ehersisyo, arthritis, o menstrual cramps. Ang 2 grams ng luya sa isang araw ay makakatulong para maibsan ang muscle pain at stiffness.
- Nakakatulong ito sa pagpapabuti ng digestion at pag-iwas sa ulcer.
Ang luya ay may gingerols at shogaols na nakakatulong sa pagtunaw ng pagkain at pagpapabilis ng metabolismo. Ito ay nakakapag-activate din ng mga enzymes na tumutulong sa pagprotekta sa lining ng tiyan laban sa ulcer-causing bacteria. Ang luya ay nakakapagpababa din ng antas ng cholesterol at triglycerides sa dugo, na nakakaiwas sa sakit sa puso.
- Nakakatulong ito sa paglaban sa sipon at ubo.
Ang luya ay may antiviral at antibacterial properties na nakakatulong sa pagpuksa ng mga mikrobyo na sanhi ng sipon, ubo, trangkaso, at iba pang respiratory infections. Ang luya ay may vitamin C din na nakakatulong sa pagpapalakas ng resistensya. Ang salabat o ginger tea ay isang mabisang inumin para mapainit ang katawan at mapaluwag ang baradong ilong.
- Nakakatulong ito sa pag-iwas sa cancer.
Ang luya ay may anticancer properties na nakakapigil sa paglaki at pagkalat ng mga cancer cells sa iba't ibang parte ng katawan, tulad ng breast, colon, prostate, ovarian, at skin cancer. Ang gingerol, ang pangunahing compound ng luya, ay nakakaapekto sa cell cycle, apoptosis, angiogenesis, at inflammation, na mga proseso na may kinalaman sa cancer.
Ang luya ay may hypoglycemic effects na nakakaapekto sa insulin secretion at glucose metabolism. Ito ay makakatulong para mapanatili ang normal na blood sugar level at maiwasan ang diabetes complications tulad ng neuropathy, nephropathy, at retinopathy.
Ang luya ay may antioxidant properties na nakaka-protect sa brain cells laban sa oxidative stress at inflammation na maaaring magdulot ng neurodegenerative diseases tulad ng Alzheimer's at Parkinson's disease. Ang luya ay nakaka-stimulate din ng memory, cognition, attention, at mood.
- Nakakatulong para mabawasan ang timbang.
Ang luya ay nakakatulong para mapabilis ang pag-burn ng calories at fat sa katawan dahil sa thermogenic effect nito. Ito rin ay nakakatulong para mapigilan ang pagkagutom at cravings dahil sa appetite-suppressing effect nito. Ang pag-inom ng salabat o ginger tea bago kumain ay maaaring makapagpababa ng calorie intake.
- Nakapagpapalakas ng immune system.
Ang luya ay mayaman sa vitamin C, magnesium, at iba pang minerals na kailangan para mapanatiling malusog ang katawan. Ang luya ay may antioxidant properties na nakakatulong para mabawasan ang oxidative stress na resulta ng sobrang free radicals sa katawan. Ang oxidative stress ay isa sa mga sanhi ng ilang chronic diseases tulad ng diabetes, cancer, at heart disease. Ang luya ay may antibacterial at antiviral properties din na nakakatulong para labanan ang mga mikrobyo na sanhi ng sakit.
Ang mga benepisyong ito ay ilan lamang sa mga dahilan kung bakit dapat nating isama ang luya sa ating pang-araw-araw na diyeta. Ang luya ay hindi lamang masarap kundi mabisa rin na halamang gamot para sa iba't ibang karamdaman. Ngunit dapat din tandaan na ang sobrang pagkain o pag-inom ng luya ay maaaring magdulot ng ilang side effects tulad ng heartburn, diarrhea, mouth irritation o allergic reactions. Kaya naman mahalaga na kumonsulta muna sa doktor bago gumamit ng luya bilang gamot o supplement.
