Ang mga saluyot ay isa sa mga pinakasikat na gulay sa Timog-silangang Asya, Kanlurang Aprika, at Gitnang Silangan. Kilala rin ito bilang edewu, ayoyo, at rau day, Jew's mallow, o molokhiya depende sa rehiyon. Ang mga saluyot ay may mapait na lasa, ngunit maaaring mag-iba ang lasa nito batay sa edad.

Ang mga dahong anihin habang bata pa ay karaniwang mas malambot at masarap, habang ang mga matatandang dahon ay maaaring mas mapakla at mas makunat. Dahil ang mga saluyot ay may malagkit na tekstura, madalas itong ginagamit bilang pampalapot sa mga sabaw, nilaga, at kare-kare. Napaka-versatile nito at maaaring makita na sariwa, frozen, o tuyo.

Ang saluyot ay madaling tumubo sa mga lugar na may sapat na tubig at init ng araw. Ang saluyot ay may mga lunting dahon na hugis puso at may tusok-tusok sa gilid. Ang saluyot ay may dilaw na bulaklak na lumalabas sa tuktok ng tangkay.

Bukod sa mga kulinarya na paggamit, ang mga saluyot ay ginagamit din para sa medisinal na layunin sa Ayurvedic healing sa loob ng maraming siglo. Narito ang ilan sa mga potensyal na benepisyo sa kalusugan ng nilagang saluyot.

Sa artikulong ito, tatalakayin natin ang mga sumusunod:

• Ang 19 pangunaahing benepisyo ng saluyot
• Mga bitamina at mineral na taglay ng saluyot
• Paano gamitin ang saluyot bilang isang herbal na gamot
• Ang saluyot bilang isang gamit pampaganda
• Mga pag-iingat at paalala sa paggamit ng saluyot
• Ang saluyot bilang isang sangkap sa mga lutuin
• Mga paraan ng pagpili ng magandang kalidad na saluyot

Ang 19 pangunahing benepisyo ng saluyot

1. Nakakatulong na labanan ang pamamaga. Ang saluyot ay naglalaman ng mataas na antas ng omega-3 fatty acids na kilala sa pagpapababa ng pamamaga sa katawan. Ang pamamaga ay maaaring maging sanhi ng iba't ibang mga sakit tulad ng arthritis, diabetes, at puso at vascular diseases. Ang pagkain ng saluyot ay maaaring makatulong na mapanatili ang balanse ng omega-3 at omega-6 fatty acids sa katawan at maiwasan ang sobrang pamamaga.

2. Nakakatulong na mapanatili ang malusog na buto. Ang saluyot ay mayaman sa calcium, iron, at vitamin K na mahalaga para sa pagbuo at pagpapanatili ng matibay na buto. Ang calcium ay tumutulong sa pagpapatibay ng buto habang ang iron ay tumutulong sa pagdala ng oxygen sa mga selula ng buto. Ang vitamin K naman ay tumutulong sa pagpigil sa pagkawala ng calcium sa buto at pagbawas ng panganib ng osteoporosis.

3. Nakakatulong na palakasin ang immune system. Ang saluyot ay mayaman din sa vitamin C at A na parehong mahalaga para sa pagpapalakas ng immune system. Ang vitamin C ay tumutulong sa paggawa ng white blood cells na lumalaban sa mga mikrobyo at impeksyon habang ang vitamin A ay tumutulong sa pagprotekta ng mucous membranes na nakabalot sa mga respiratory, digestive, at urinary tracts.

4. Nakakatulong na bagalan ang mga palatandaan ng pagtanda. Ang saluyot ay naglalaman din ng mga antioxidants tulad ng beta-carotene, lutein, zeaxanthin, at quercetin na tumutulong sa paglaban sa mga free radicals na nagdudulot ng oxidative stress at cellular damage. Ang oxidative stress ay maaaring magdulot ng premature aging, wrinkles, sagging skin, at age spots. Ang pagkain ng saluyot ay maaaring makatulong na maprotektahan ang balat mula sa mga epekto ng araw, polusyon, at stress.

5. Nakakatulong na mapabuti ang kalusugan ng balat. Bukod sa mga antioxidants, ang saluyot ay mayaman din sa vitamin B6 o pyridoxine na tumutulong sa produksyon ng collagen, isang protein na responsable sa pagbibigay ng elasticity at structure sa balat. Ang vitamin B6 ay tumutulong din sa pag-regulate ng hormones na maaaring makaapekto sa kondisyon ng balat tulad ng acne, eczema, at psoriasis.

6. Nakakatulong na makatulong sa pagbaba ng timbang. Ang saluyot ay mababa sa calories at carbohydrates pero mataas naman sa fiber at protein na maaaring makatulong sa pagkontrol ng appetite at blood sugar levels. Ang fiber ay tumutulong din sa pagpapalinis ng bituka at pagtanggal ng toxins at wastes na maaaring makaapekto sa metabolism. Ang protein naman ay tumutulong sa pagpapalaki at pagpapanatili ng lean muscle mass na nagpapataas ng calorie burning.

7. Nakakatulong na mapababa ang cholesterol. Ang saluyot ay naglalaman din ng pectin, isang uri ng soluble fiber na tumutulong sa pagbaba ng bad cholesterol o LDL sa dugo. Ang LDL ay maaaring magdikit sa mga artery walls at magdulot ng plaque buildup na maaaring humantong sa atherosclerosis, heart attack, at stroke. Ang pectin ay tumutulong din sa pagbaba ng blood pressure at triglycerides na maaaring makaapekto sa kalusugan ng puso.

8. Nakakatulong na mapabuti ang digestion. Ang saluyot ay mayaman din sa mucilage, isang uri ng sticky substance na tumutulong sa pagpapadulas ng pagkain sa digestive tract. Ang mucilage ay tumutulong din sa pagprotekta ng stomach lining mula sa acid at ulcer. Ang saluyot ay mayaman din sa magnesium, potassium, at folate na tumutulong sa pagpapabuti ng muscle contraction, nerve function, at DNA synthesis sa digestive system.

9. Nakakatulong na mapababa ang blood sugar levels. Ang saluyot ay mayaman din sa chromium, isang mineral na tumutulong sa pagpapabuti ng insulin sensitivity at glucose uptake sa mga selula. Ang insulin ay ang hormone na responsable sa pag-regulate ng blood sugar levels. Ang chromium ay tumutulong din sa pagbawas ng cravings sa matatamis at carbohydrates na maaaring makaapekto sa blood sugar levels.

10. Nakakatulong na maprotektahan laban sa cancer. Ang saluyot ay naglalaman din ng mga phytochemicals tulad ng phenolic acids, flavonoids, saponins, alkaloids, at terpenoids na may anti-inflammatory, anti-microbial, anti-tumor, at anti-cancer properties. Ang mga phytochemicals ay tumutulong din sa pagpapababa ng angiogenesis, metastasis, at invasion ng mga cancer cells.

11. Maaaring makatulong na kontrolin ang blood pressure. Ang blood pressure ay ang puwersa na inilalapat ng iyong dugo sa iyong mga artery. Ang mataas na blood pressure o hypertension ay maaaring magdulot ng sakit sa puso, kidney disease, at stroke. Ang ilang mga pag-aaral ay nagpapakita na ang mga saluyot ay may anti-hypertensive na epekto, dahil ito ay naglalaman ng potassium, isang mineral na tumutulong na relaksin ang iyong mga blood vessel at bawasan ang epekto ng sodium.

12. Nakakatulong laban sa restless leg syndrome o fatigue, isang kondisyon kung saan ang isang tao ay nakararanas ng cramps, tingling, numbness, o mga manifestasyon ng pagkapagod.

13. Nakabubuti para sa puso. Ang saluyot ay may mataas na fiber content at omega-3 na nakakababa sa cholesterol level at nakakaiwas sa pagbara ng mga artery.

14. Nakakabawas sa menstrual pain at cramps. Ang saluyot ay may antispasmodic na epekto na nakakarelaks sa mga kalamnan at ugat.

15. Nagbibigay ng folic acid. Ang folic acid ay nag-iwas sa mga neural-tube defect sa pagbubuntis. Ang folic acid ay mahalaga para sa maayos na pagbuo ng utak at gulugod ng sanggol.

16. Nakaka-protekta sa liver dahil sa antioxidant nito. Ang saluyot ay nakaka-detoxify ng thioacetamide, isang kemikal na nakakasira sa liver.

17. Nakaka-treat ng internal bleeding dahil sa hemostatic effect nito. Ang saluyot ay may kakayahang pigilan ang pagdurugo sa loob ng katawan, tulad ng ulcer o hemorrhage.

18. Nakaka-absorb ng sustansya dahil sa mucilage nito. Ang saluyot ay may malagkit-lagkit na substance na tumutulong sa pagsipsip ng mga bitamina at mineral mula sa ibang pagkain.

19. Nakaka-tulong sa oral health dahil sa antibacterial effect nito. Ang saluyot ay maaaring gamitin para linisin ang bibig, ipin, at gilagid.

Mga bitamina at mineral na taglay ng saluyot

Aalamin natin ang mga bitamina at mineral na taglay ng saluyot ayon sa United States Department of Agriculture (USDA).

Ang USDA ay ang ahensiyang namamahala sa mga programa at patakaran na may kinalaman sa agrikultura, pagkain, at kalusugan ng publiko sa Estados Unidos. Ang USDA ay naglalabas din ng mga impormasyon tungkol sa nutrisyon ng iba't ibang pagkain, kabilang ang saluyot. Ayon sa USDA FoodData Central, ang isang tasang hilaw na saluyot (28 g) ay naglalaman ng mga sumusunod na bitamina at mineral:

• Vitamin A: 1,980 IU (40% ng RDA)
• Vitamin C: 11.6 mg (19% ng RDA)
• Vitamin E: 0.6 mg (3% ng RDA)
• Vitamin K: 138 mcg (173% ng RDA)
• Folate: 44 mcg (11% ng RDA)
• Calcium: 40 mg (4% ng RDA)
• Iron: 0.8 mg (4% ng RDA)
• Magnesium: 22 mg (6% ng RDA)
• Potassium: 193 mg (6% ng RDA)

Ang mga bitamina at mineral na ito ay may iba't ibang papel sa pagpapanatili ng kalusugan. Narito ang ilan sa mga benepisyo nila:

• Ang vitamin A ay tumutulong sa pagpapanatili ng malinaw na mata, malusog na balat, at matibay na immune system.
• Ang vitamin C ay isang antioxidant na nagtatanggal ng mga free radicals na maaaring magdulot ng oxidative stress at inflammation. Ang vitamin C ay nakakatulong din sa paggawa ng collagen, isang protina na mahalaga para sa balat, buto, kasu-kasuan, at sugat.
• Ang vitamin E ay isa pang antioxidant na nagbibigay proteksyon sa mga cell membrane mula sa oxidative damage. Ang vitamin E ay nakakatulong din sa immune function at cellular communication.
• Ang vitamin K ay mahalaga para sa blood clotting o pagpigil ng pagdurugo. Ang vitamin K ay nakakatulong din sa bone health dahil nakakaapekto ito sa calcium metabolism.
• Ang folate o folic acid ay isang B-vitamin na kailangan para sa DNA synthesis at cell division. Ang folate ay lalo na mahalaga para sa mga buntis dahil nakaka-prevent ito ng neural tube defects o mga sira sa utak at gulugod ng sanggol.
• Ang calcium ay ang pinakamaraming mineral sa katawan at kailangan para sa bone health, muscle contraction, nerve transmission, at blood pressure regulation.
• Ang iron ay isang mineral na kailangan para sa hemoglobin, ang protina na nagdadala ng oxygen sa dugo. Ang iron ay nakaka-prevent din ng anemia o kakulangan ng dugo.
• Ang magnesium ay isang mineral na may mahigit 300 biochemical functions sa katawan. Ang magnesium ay nakakaapekto sa muscle and nerve function, blood glucose control, blood pressure regulation, energy production, at DNA and RNA synthesis.
• Ang potassium ay isang electrolyte na kailangan para sa fluid balance, nerve impulse conduction, muscle contraction, at heart rhythm.

Bukod sa mga bitamina at mineral na nabanggit, ang saluyot ay may iba pang mga sustansiya tulad ng carbohydrates, protina, taba, fiber, antioxidants, at phytochemicals na may kinalaman din sa kalusugan. Sa susunod na blog post, tatalakayin natin ang mga sustansiya na ito at ang mga epekto nila sa katawan.

Ang saluyot ay isang halamang gamot na hindi lang masarap kainin, kundi mayaman din sa mga bitamina at mineral na kailangan natin para sa magandang kalusugan. Subukan mong magdagdag ng saluyot sa iyong diet at makikita mo ang pagbabago sa iyong pakiramdam. Palakasin ang kinabukasan sa pamamagitan ng pagkain ng mga pagkaing siksik sa sustansiya tulad ng saluyot!

Paano gamitin ang saluyot bilang isang herbal na gamot

Ang saluyot ay maaaring kainin bilang gulay o inumin bilang tsaa.

Para gawing gulay ang saluyot, hugasan ito nang mabuti at hiwain ang mga dahon. Magpakulo ng tubig sa isang kaldero at ilagay ang saluyot. Pakuluan ito nang ilang minuto hanggang lumambot ang mga dahon. Salain ang tubig at ihalo ang saluyot sa iba pang sangkap tulad ng bawang, sibuyas, kamatis, asin, paminta at toyo. Pwede ring magdagdag ng karne o isda kung gusto.

Para gawing tsaa ang saluyot, hugasan ito nang mabuti at patuyuin ang mga dahon. Ilagay ang mga dahon sa isang lalagyan at iwanan ito sa ilalim ng araw hanggang matuyo. Kapag tuyo na ang mga dahon, i-blender ito hanggang maging pulbos. Maglagay ng isang kutsarita ng saluyot powder sa isang tasa ng mainit na tubig. Haluin ito nang mabuti at inumin habang mainit. Pwede mong lagyan ng asukal o honey para masarap ang lasa. Inumin ito habang mainit o malamig.

Ang saluyot ay maaari ring gamitin bilang pangmumog para sa mga problema sa bibig tulad ng gingivitis o toothache. Ilaga ang mga dahon ng saluyot sa tubig at hayaan itong lumamig. Gamitin ang tubig na pinaglagaan ng saluyot para magmumog nang ilang minuto. Gawin ito nang dalawang beses sa isang araw.

Ang saluyot ay isang herbal na gamot na maaaring makatulong sa iba't ibang sakit at kondisyon. Ngunit bago gamitin ang saluyot, kumunsulta muna sa iyong doktor lalo na kung ikaw ay may iba pang sakit, buntis, nagpapasuso, o kumukuha ng ibang gamot. Maging maingat din sa paggamit ng saluyot at sundin ang tamang dosis at paraan ng paghahanda nito. Huwag gamitin ang saluyot kung ikaw ay alerdyik dito o may iba pang reaksiyon sa halamang ito.

Paalala: Konsultahin mo rin ang iyong doktor bago gumamit ng anumang herbal na produkto lalo na kung ikaw ay mayroong anumang medikal na kondisyon o gumagamit ng anumang gamot.

Ang saluyot bilang isang gamit pampaganda

Ang saluyot ay isang halamang gulay na mayaman sa mga bitamina at antioxidants na maaaring makatulong sa ating kalusugan at kagandahan. Ang saluyot ay kilala rin sa ibang bansa bilang jute o nalta jute. Ang saluyot ay madaling tumubo sa mga lugar na may sapat na tubig at init ng araw. Ang saluyot ay may mga lunting dahon na hugis puso at may tusok-tusok sa gilid. Ang saluyot ay may dilaw na bulaklak na lumalabas sa tuktok ng tangkay.

Ang saluyot ay hindi lamang masarap kainin bilang gulay, kundi maaari rin itong gamitin bilang isang gamit pampaganda. Narito ang ilan sa mga paraan kung paano magagamit ang saluyot para sa ating kagandahan:

- Para sa masigla at malusog na buhok, maaari mong gamitin ang katas ng saluyot bilang conditioner. Ilaga ang ilang dahon ng saluyot hanggang lumabas ang katas nito. Hayaan itong lumamig at ipahid sa iyong buhok pagkatapos mong mag-shampoo. Hayaan itong tumagal ng 15 minuto bago banlawan. Ang saluyot ay nagbibigay ng sustansiya at moisture sa iyong buhok, at nakakatulong din itong maiwasan ang pagkakaroon ng balakubak at pagkawala ng buhok.

- Para sa mas kinis at malambot na balat, maaari mong gamitin ang dahon ng saluyot bilang facial mask. I-blender ang ilang dahon ng saluyot hanggang maging malapot ang consistency nito. Ilagay ito sa isang malinis na lalagyan at ilagay sa refrigerator para lumamig. Ipahid ito sa iyong mukha at leeg at hayaan itong matuyo ng 20 minuto bago hugasan ng maligamgam na tubig. Ang saluyot ay naglalaman ng mga antioxidants na nakakatulong sa pagpapabata ng balat, at nakakatanggal din ito ng mga dumi at sebo na nakaka-block sa mga pores.

- Para sa mas maganda at malusog na kuko, maaari mong gamitin ang dahon ng saluyot bilang nail soak. Ilaga ang ilang dahon ng saluyot hanggang lumabas ang katas nito. Hayaan itong lumamig at ilagay sa isang malaking mangkok. Ibabad ang iyong mga kamay at paa sa mangkok na may katas ng saluyot ng 10 minuto bago patuyuin. Ang saluyot ay nagbibigay ng vitamins at minerals sa iyong mga kuko, at nakakatulong din itong maiwasan ang pagkakaroon ng fungal infections.

Ang saluyot ay isang halamang gulay na hindi lamang masustansiya, kundi maaari rin itong maging isang gamit pampaganda. Subukan mo ang mga nabanggit na paraan kung paano magagamit ang saluyot para sa iyong kagandahan, at makikita mo ang kaibahan.

Mga pag-iingat at paalala sa paggamit ng saluyot

Saluyot ay isang uri ng halamang-gamot na kilala sa Pilipinas at iba pang tropikal na lugar. Ito ay mayaman sa mga bitamina, mineral, fiber, at antioxidant na nakakatulong sa kalusugan ng katawan. Ang mga dahon ng saluyot ay karaniwang niluluto bilang gulay o iniinom bilang tsaa. Aalamin natin ang ilang mga pag-iingat at paalala sa paggamit ng saluyot upang mas makinabang tayo sa halamang ito.

1. Magtanong muna sa iyong doktor bago kumain o uminom ng saluyot kung ikaw ay mayroong anumang kondisyon sa kalusugan o kung ikaw ay buntis o nagpapasuso. Ang saluyot ay maaaring makaimpluwensya sa ilang mga gamot o makasama sa ilang mga sakit.

2. Huwag kumain o uminom ng saluyot nang sobra. Ang sobrang pagkain o pag-inom ng saluyot ay maaaring magdulot ng ilang mga epekto tulad ng pagtatae, pagsusuka, sakit ng tiyan, o alerhiya. Ang tamang dami ng saluyot ay depende sa iyong edad, timbang, at pangangailangan ng katawan.

3. Pumili ng sariwang at malinis na saluyot. Siguraduhin na ang saluyot na bibilhin o aanihin mo ay walang anumang dumi, pestisidyo, o mikrobyo na maaaring makasama sa iyong kalusugan. Hugasan ito nang mabuti bago lutuin o inumin.

4. Lutuin o inumin ang saluyot nang maayos. Ang saluyot ay maaaring maluto bilang gulay kasama ang iba pang mga sangkap tulad ng bawang, sibuyas, kamatis, hipon, o baboy. Iwasan ang paggamit ng sobrang asin, mantika, o vetsin sa pagluluto ng saluyot upang hindi masira ang mga benepisyo nito. Ang saluyot ay maaari ring painumin bilang tsaa sa pamamagitan ng pagpapakulo nito sa tubig nang ilang minuto. Iinumin ang tsaa habang mainit at huwag lagyan ng asukal o gatas.

5. Kombinahin ang paggamit ng saluyot sa iba pang mga paraan upang mapabuti ang iyong kalusugan. Ang saluyot ay hindi sapat upang gamutin o maiwasan ang lahat ng mga sakit. Kailangan mo ring kumain ng iba pang mga masustansyang pagkain, mag-ehersisyo nang regular, uminom ng sapat na tubig, at magpahinga nang maayos.

Ang saluyot bilang isang sangkap sa mga lutuin

Ang saluyot ay madalas na ginagamit bilang isang sangkap sa mga lutuin na may sabaw o sauce. Ito ay nagbibigay ng kakaibang texture at lasa sa mga ulam. Ang saluyot ay maaaring iluto kasama ng iba pang mga gulay tulad ng okra, kalabasa, sitaw, at kamote. Ito ay maaari ring pagsamahin sa mga karne tulad ng baboy, baka, manok, o isda. Ang saluyot ay maaari ring gawing salad o ensalada sa pamamagitan ng paghalo nito sa suka, asin, paminta, at bawang.

Ang saluyot ay isang masustansyang at masarap na sangkap sa mga lutuin. Ito ay madaling hanapin at mura pa. Subukan ninyong magluto ng mga ulam na may saluyot at tiyak na magugustuhan ninyo ang resulta. Narito ang ilang mga halimbawa ng mga lutuin na may saluyot:

• Saluyot at Okra: Isang simpleng ulam na binubuo lamang ng saluyot at okra na nilaga sa tubig at pinatulan ng bagoong alamang. Masarap itong kainin kasama ng mainit na kanin.
• Saluyot at Tinapa: Isang masabaw na ulam na may saluyot at tinapang isda na niluto sa gata o coconut milk. May kaunting anghang ito dahil sa pagdagdag ng siling labuyo o chili pepper.
• Saluyot at Baka: Isang malinamnam na ulam na may saluyot at karne ng baka na nilaga sa tubig at pinampalasaan ng sibuyas, luya, bawang, asin, at paminta. Pwedeng lagyan din ito ng mais o corn para mas lalong sumarap.
• Saluyot Salad: Isang malusog na ensalada na gawa sa hilaw na saluyot na hiniwa-hiwa at hinahalu-halo sa suka, asin, paminta, bawang, sibuyas, at asukal. Pwedeng idagdag din ang iba pang mga sangkap tulad ng kamatis o tomato, itlog o egg, o keso o cheese.

Mga paraan ng pagpili ng magandang kalidad na saluyot

Ang saluyot ay madaling itanim at anihin, at maaaring magamit sa iba't ibang lutuin tulad ng pinakbet, dinengdeng, atbp. Ngunit paano nga ba natin mapipili ang magandang kalidad na saluyot sa pamilihan? Narito ang ilang mga paraan na dapat nating tandaan:

1. Pumili ng mga dahon na malalaki, malusog, at berde ang kulay. Iwasan ang mga dahon na may mga sira, punit, o kulay dilaw. Ang mga dahon na ito ay maaaring hindi sariwa o may sakit na.
2. Amuyin ang mga dahon at siguraduhing walang masamang amoy. Ang masamang amoy ay maaaring senyales ng pagkabulok o pagkaluma ng saluyot.
3. Haplasin ang mga dahon at tingnan kung may malagkit na likido na lumalabas. Ang malagkit na likido ay nagpapakita ng mataas na antas ng mucilage o slime na nagbibigay ng sustansya at ginhawa sa katawan.
4. I-compare ang presyo ng iba't ibang tindahan o supplier ng saluyot. Pumili ng pinakamurang presyo na may magandang kalidad. Huwag magpadala sa mga sobrang mababang presyo na maaaring indikasyon ng mahinang kalidad o pekeng saluyot.
5. Magtanong sa mga eksperto o nakakaalam tungkol sa saluyot. Maaari silang magbigay ng karagdagang tips at impormasyon kung paano pumili ng magandang kalidad na saluyot.

Ang pagpili ng magandang kalidad na saluyot ay mahalaga para sa ating kalusugan at kasiyahan. Ang saluyot ay hindi lamang isang simpleng gulay, kundi isang makabuluhang bahagi ng ating kultura at tradisyon. Sana ay nakatulong ang mga paraan na ito sa inyo upang makapag-ani ng masarap at masustansyang saluyot.

Konklusyon

Ang saluyot ay isang uri ng gulay na mayaman sa mga bitamina at mineral na nakakatulong sa kalusugan ng tao. Ang ilan sa mga benepisyo ng saluyot ay ang pagpapabuti ng panunaw, pagpapalakas ng immune system, pagpapababa ng blood pressure, at pagpapaganda ng balat. Ang saluyot ay madaling itanim at anihin sa iba't ibang lugar. Ang saluyot ay maaari ring gamitin sa paggawa ng mga produktong pampaganda at pampalusog. Ang saluyot ay isang halimbawa ng isang likas na yaman na dapat nating pangalagaan at pahalagahan.