Ang mga sugat ay mga injury na nagkakaroon ng pagkasira sa balat o sa ibang tissue sa katawan. Ang mga sugat ay maaaring sanhi ng mga aksidente, kagat ng insekto, impeksyon, o iba pang mga sakit. Ang mga sugat ay kailangan ng tamang pag-aalaga at gamot upang maiwasan ang komplikasyon at mapabilis ang paggaling.
Ang ilan sa mga gamot na maaaring gamitin para sa mga sugat ay ang mga halamang gamot na may anti-bacterial, anti-inflammatory, at wound-healing properties. Ang ilan sa mga halamang gamot na ito ay ang dahon ng bayabas, akapulko, tsaang gubat, aloe vera, tawa-tawa, kampupot, oregano, at damong maria.
Bukod sa mga halamang gamot, ang ilan sa mga prutas ay maaari ring makatulong sa pagpapagaling ng mga sugat. Ang mga prutas ay mayaman sa bitamina at antioxidants na nakakatulong sa pagpapalakas ng immune system at pagpapabuti ng blood circulation. Ang ilan sa mga prutas na mabisang magpagaling ng sugat ay ang mga sumusunod:
Mga prutas na mayaman sa bitamina C. Ang bitamina C ay isang sangkap na tumutulong sa amin na bumuo ng protina na ginagamit sa tisyu ng peklat ng katawan. Ito ay mahalaga sa balat, litid, ligament at daluyan ng dugo. Ang bitamina C ay nakakatulong din sa paglaban sa impeksyon at pamamaga. Ang ilan sa mga prutas na mayaman sa bitamina C ay ang kiwi, calamansi, dalandan, suha, lemon, at strawberry.
- Kalamansi. Ang kalamansi ay isang prutas na mayaman sa vitamin C, isang antioxidant na tumutulong sa paggawa ng collagen, isang uri ng protina na mahalaga sa pagbuo ng bagong tissue. Ang vitamin C ay nakakatulong din sa pagpapalakas ng immune system at paglaban sa mga impeksyon. Ang kalamansi ay maaaring kainin nang hilaw, ihalo sa tubig o tsaa, o ipahid sa sugat upang mapababa ang pamamaga at pagsusugat.
- Bayabas. Ang bayabas ay isa pang prutas na mayaman sa vitamin C at iba pang mga antioxidant tulad ng lycopene at beta-carotene. Ang bayabas ay nakakatulong din sa pagpapagaling ng sugat dahil mayroon itong antimicrobial properties na nakakapatay ng ilang uri ng bacteria na maaaring maging sanhi ng impeksyon. Ang bayabas ay maaaring kainin nang hilaw, gawing salad kasama ang kamote at yogurt o keso, o gamitin ang dahon nito bilang pampahid sa sugat.
- Suha. Ang suha ay isang prutas na kilala rin bilang pomelo o lukban. Ito ay mayaman din sa vitamin C at iba pang mga phytochemicals na nakakatulong sa pagpapagaling ng sugat. Ang suha ay may anti-inflammatory properties na nakakabawas ng pamamaga at sakit. Ang suha ay maaaring kainin nang hilaw, gawing juice, o ihalo sa iba pang mga prutas tulad ng pakwan at mansanas para sa isang masustansyang salad.
- Strawberries. Ang strawberries ay isang prutas na mayaman din sa vitamin C at iba pang mga antioxidant tulad ng anthocyanins at ellagic acid. Ang strawberries ay nakakatulong din sa pagpapagaling ng sugat dahil mayroon itong anti-inflammatory properties na nakakabawas ng pamamaga at pagsusugat. Ang strawberries ay maaaring kainin nang hilaw, gawing smoothie, o ihalo sa iba pang mga prutas tulad ng saging at blueberries para sa isang masarap na dessert.
- Honey. Bagama't hindi ito isang prutas, ang honey ay isang natural na sweetener na may antimicrobial properties na nakakapatay ng ilang uri ng bacteria na maaaring maging sanhi ng impeksyon sa sugat. Ang honey ay maaari ring magbigay ng nutrients sa sugat upang mapabilis ang paggaling nito. Ang honey ay maaari itong ipahid nang direkta sa sugat o ihalo sa tubig at tsaa upang inumin. Puwede mo rin itong ipahid sa iyong sugat bago mo ito takpan ng bandage para sa karagdagang proteksyon.
Mga prutas na mayaman sa beta-carotene. Ang beta-carotene ay isang antioxidant na nagbibigay ng kulay dilaw o orange sa ilang mga prutas. Ito ay nagiging bitamina A kapag nasa katawan na natin. Ang bitamina A ay mahalaga para sa pagpapanatili ng kalusugan ng balat at mata. Ito ay nakakatulong din sa paggawa ng collagen, isang protina na nagbibigay ng lakas at elasticity sa balat. Ang ilan sa mga prutas na mayaman sa beta-carotene ay ang papaya, mangga, kamote, kalabasa, at carrots.
- Papaya. Ang papaya ay isang prutas na mayaman sa beta-carotene, isang pigment na nagbibigay ng kulay dilaw o orange sa ilang mga prutas at gulay. Ang beta-carotene ay isang precursor ng vitamin A, isang nutrisyon na kailangan para sa pagpapanatili ng kalusugan ng balat at mata. Ang vitamin A ay nakakatulong din upang mapabilis ang paggaling ng mga sugat at maprotektahan ang balat mula sa impeksyon. Ang papaya ay may enzyme din na tinatawag na papain, na nakakatulong upang linisin ang sugat mula sa mga patay na selula at bacteria. Puwede mo itong kainin ng hilaw o gawing smoothie.
- Mango. Ang mango ay isa pang prutas na mayaman sa beta-carotene at vitamin C. Ang mango ay may anti-inflammatory properties din na nakakatulong upang mapababa ang pamamaga at kirot ng sugat. Ang mango ay may phytochemicals din na tinatawag na mangiferin, na nakakatulong upang mapigilan ang pagdami ng ilang uri ng bacteria na maaaring maging sanhi ng impeksyon sa sugat. Puwede mo itong kainin ng hilaw o gawing juice.
- Ang kamote ay mayaman sa fiber, isang sangkap na nakakatulong sa pagpapanatili ng regular na pagdumi. Ang fiber ay mahalaga para sa pag-iwas sa constipation, na maaaring magdulot ng presyon sa sugat at magpahirap sa paggaling nito.
- Ang kalabasa ay may mataas na nilalaman ng water, isang likido na kailangan para sa hydration ng katawan. Ang water ay tumutulong sa pagdala ng oxygen at nutrients sa sugat, at pag-alis ng toxins at waste products mula dito.
-
Ang carrots ay nagbibigay ng beta-carotene, vitamin A, at biotin, isang B-vitamin na mahalaga para sa pagpapaganda ng balat. Ang biotin ay nakakatulong din sa pagpapalakas ng immune system, na responsable sa paglaban sa mga mikrobyo na maaaring magdulot ng impeksyon.
Mga prutas na mayaman sa zinc. Ang zinc ay isang mineral na kailangan para sa maraming proseso sa katawan. Isa rito ang wound healing. Ang zinc ay nakakatulong sa pag-control ng inflammation, pag-prevent ng infection, at pag-stimulate ng cell growth. Ang ilan sa mga prutas na mayaman sa zinc ay ang avocado, banana, watermelon, pineapple, at coconut.
- Avocado. Ang isang tasa ng avocado na hiniwa ay naglalaman ng halos isang milligram ng zinc. Maaari mong idagdag ang guacamole dip sa iyong mga tanghalian para sa isang masustansyang bahagi ng zinc.
- Banana. Ang isang saging ay nagbibigay ng 0.15 milligram ng zinc. Maaari mong kainin ito bilang meryenda o ilagay sa iyong smoothie o oatmeal.
- Watermelon. Ang isang tasa ng watermelon na hiniwa ay naglalaman ng 0.24 milligram ng zinc. Maaari mong kainin ito bilang pampalamig o ilagay sa iyong salad o juice.
- Pineapple. Ang isang tasa ng pineapple na hiniwa ay naglalaman ng 0.12 milligram ng zinc. Maaari mong kainin ito bilang dessert o ilagay sa iyong pizza o adobo.
- Coconut. Ang isang tasa ng coconut na kinayod ay naglalaman ng 1.1 milligram ng zinc. Maaari mong gamitin ito sa iyong mga lutuin tulad ng ginataan, kare-kare, o bibingka.
Ang pagkain ng mga prutas na mabisang magpagaling ng sugat ay isang natural at masustansyang paraan para mapabilis ang iyong recovery. Ngunit hindi sapat ang mga prutas lamang para gamutin ang iyong sugat. Kailangan mo pa rin sundin ang iba pang mga hakbang tulad ng paghugas, paglinis, pagtakip, at pagpatingin sa doktor kung kinakailangan.
Ang blog post na ito ay para lamang sa edukasyon at impormasyon. Hindi ito dapat gamitin bilang kapalit ng medikal na payo mula sa doktor. Mahalaga na kumunsulta ka sa doktor para makakuha ka ng tamang diagnosis at treatment para sa iyong sugat.