Ang patani ay isang uri ng legume na kilala rin bilang mani, lupa, lima bean, butter bean, sieva bean o goober. Ito ay nagmula sa Timog Amerika at isa sa mga pinakapopular na pagkain sa buong mundo.
Ang patani ay mayaman sa protina, taba, at iba't ibang malusog na sustansya. Ang patani ay isang uri ng legume na karaniwang itinatanim sa mga bukid at bakuran. Ang bunga nito ay may hugis na bilog at may kulay na berde, puti, dilaw, o pula. Ang pagkain ng patani ay maaaring magkaroon ng maraming benepisyo sa kalusugan.
Sa artikulong ito, tatalakayin natin ang mga sumusunod:
- Ang 21 na pangunahing benepisyo ng patani
- Mga bitamina at mineral na taglay ng patani
- Paano gamitin ang patani bilang isang herbal na gamot
- Ang patani bilang isang gamit pampaganda
- Mga pag-iingat at paalala sa paggamit ng patani
- Ang patani bilang isang sangkap sa mga lutuin
- Mga paraan ng pagpili ng magandang kalidad na patani
Narito ang 21 pangunahing health benefits ng patani
1. Pampatibay ng puso. Ang patani ay naglalaman ng maraming hindi nasiyadong taba na mabuti para sa puso. Ang mga ito ay nakakatulong na bawasan ang antas ng kolesterol sa dugo at maiwasan ang pagbuo ng maliliit na blood clot na maaaring magdulot ng heart attack o stroke. Ayon sa mga pag-aaral, ang mga taong kumakain ng patani o peanut butter ay may mas mababang panganib na magkaroon ng sakit sa puso kaysa sa mga hindi.
2. Pangkontrol ng timbang. Ang patani ay nagbibigay ng protina na nakakabusog at nakakapagpababa ng pagkain ng sobra. Ang mga taong kasama ang patani sa kanilang diyeta ay hindi nagkakaroon ng timbang mula sa patani. Sa katunayan, ang patani ay maaaring makatulong sa kanila na magbawas ng timbang.
3. Pangregula ng blood sugar. Ang patani ay isang low-glycemic food, ibig sabihin hindi ito nagdudulot ng pagtaas ng blood sugar levels kapag kinain. Ang mga pag-aaral ay nagpapakita na ang pagkain ng patani ay nakakabawas ng panganib na magkaroon ng type 2 diabetes sa mga babae.
4. Pampahaba ng buhay. Ang pagkain ng patani ay maaaring makatulong sa iyo na mabuhay nang mas matagal din. Isang malaking pag-aaral ang nakakita na ang mga taong regular na kumakain ng anumang uri ng nuts (kasama ang patani) ay mas mababa ang tsansa na mamatay sa anumang dahilan kaysa sa mga taong bihira kumain ng nuts.
5. Pampalakas ng immune system. Ang patani ay mayaman sa antioxidants na nakakalaban sa mga free radicals na nagdudulot ng oxidative stress at inflammation sa katawan. Ang oxidative stress at inflammation ay nauugnay sa maraming sakit, tulad ng cancer, arthritis, at Alzheimer's disease.
6. Pampaganda ng balat. Ang patani ay naglalaman din ng biotin, isang B-vitamin na mahalaga para sa kalusugan at kagandahan ng balat, buhok, at kuko. Ang biotin ay tumutulong din sa metabolismo ng protina, taba, at carbohydrates.
7. Pampalinaw ng mata. Ang patani ay nagbibigay din ng vitamin E, isang antioxidant na protektado ang mga cellula sa mata mula sa pinsala dulot ng UV light at iba pang environmental factors. Ang vitamin E ay nakakapagbawas din ng panganib na magkaroon ng cataract o macular degeneration.
8. Pampalusog ng buto. Ang patani ay mayaman din sa calcium, magnesium, at phosphorus na mahahalaga para sa pagbuo at pagpapanatili ng matibay at malusog na buto.
9. Pampataas ng memorya. Ang patani ay mayaman din sa niacin, isa pang B-vitamin na tumutulong sa pagpapagana at pagpapanatili ng normal na brain function. Ang niacin ay nakakatulong din na maprotektahan ang utak mula sa neurodegenerative diseases tulad ng Parkinson's disease.
10. Pamparelaks ng mood. Ang patani ay mayaman din sa tryptophan, isang amino acid na kailangan para sa paggawa ng serotonin, isang neurotransmitter na nakakaapekto sa mood, sleep, at appetite. Ang serotonin ay kilala rin bilang ang "happy hormone" na nakakapagbigay ng pakiramdam ng kasiyahan at kaginhawaan. Ang patani ay may manganese na isang mineral na tumutulong sa pagreregula ng bone metabolism. Ang kakulangan sa manganese ay maaaring magdulot ng bone-related disorders, weaker bones at bone fractures. Ang manganese ay nakakatulong din sa pagsipsip ng calcium na mahalaga para sa bone density.
11. Nakakababa ng cholesterol. Ang patani ay naglalaman din ng dietary fiber na nakakatanggal ng cholesterol sa katawan. Bukod dito, ang patani ay may folate at magnesium na mahalaga sa pagbaba ng panganib ng heart attack.
12. Nakakatulong sa digestion at colon health. Ang dietary fiber sa patani ay nakakatulong din sa pagpapaluwag ng dumi at pagpapabilis ng paggalaw nito sa colon. Ito ay nakakatulong din sa pag-absorb ng nutrients at pag-iwas sa constipation. Ang fiber ay nakakaprotekta rin sa colon at nagbabawas ng posibilidad ng colon cancer.
13. Nakakapagbigay ng enerhiya. Ang patani ay mababa sa calorie at mayaman sa complex carbohydrates na nagbibigay ng mataas na antas ng enerhiya para sa katawan. Ang iron sa patani ay nakakatulong din sa pagpapataas ng enerhiya, at mahalaga para sa mga babae na nagreregla, buntis o nagpapasuso, mga bata at mga kabataan.
14. Nakakapalit sa protina. Ang patani ay may mataas na protina na maaaring makapalit sa karne para sa mga vegetarian o vegan. Ang protina ay mahalaga para sa pagbuo at pag-ayos ng tissue, tulad ng buhok at kuko. Ang protina ay nakakatulong din sa kalusugan ng buto, kalamnan, balat at dugo.
15. Nakakatulong sa hair growth. Ang patani ay may biotin o vitamin B7 na isang bitamina na nakakaapekto sa hair growth at hair quality. Ang kakulangan sa biotin ay maaaring magdulot ng hair loss o thinning hair.
16. Nakaka-prevent ng migraine. Ang patani ay may vitamin B2 o riboflavin na isang bitamina na nakakaapekto sa oxidative stress sa katawan at mata. Ang oxidative stress ay isa sa mga sanhi ng migraine o matinding sakit ng ulo. Ang vitamin B2 ay nakakatulong din sa pagpapabuti ng vision at pag-iwas sa cataract.
17. Nakaka-prevent ng anemia. Ang patani ay may iron na isang mineral na mahalaga para sa paggawa ng red blood cells na nagdadala ng oxygen sa mga cells. Ang kakulangan sa iron ay maaaring magdulot ng anemia o ang kondisyon kung saan kulang ang red blood cells sa katawan. Ang mga sintomas ng anemia ay pagkapagod, hirap sa paghinga, pagkahilo at pagkawala ng kulay.
18. Nakaka-prevent ng birth defects. Ang patani ay may folate o vitamin B9 na isang bitamina na mahalaga para sa cell division at DNA synthesis. Ang folate ay lalo na mahalaga para sa mga buntis o nagpaplano magbuntis dahil nakaka-prevent ito ng neural tube defects o ang kondisyon kung saan may problema sa development ng utak at spinal cord ng sanggol.
19. Nakaka-prevent ng scurvy. Ang patani ay may vitamin C o ascorbic acid na isang bitamina na mahalaga para sa immune system, wound healing, collagen synthesis at antioxidant activity. Ang vitamin C ay nakaka-prevent din ng scurvy o ang kondisyon kung saan may problema sa gums, teeth, skin at joints dahil sa kakulangan ng vitamin C.
20. Nakaka-prevent ng kidney stones. Ang patani ay may potassium na isang mineral na tumutulong sa pagreregula ng fluid balance, blood pressure at nerve function. Ang potassium ay nakaka-prevent din ng kidney stones o ang kondisyon kung saan may mga solid na deposits na nabubuo sa kidney dahil sa sobrang calcium, oxalate o uric acid sa ihi.
21. Nakaka-prevent ng depression. Ang patani ay may tryptophan na isang amino acid na tumutulong sa paggawa ng serotonin, isang neurotransmitter na nakakaapekto sa mood, sleep at appetite. Ang serotonin ay nakakatulong din sa pag-iwas sa depression o ang kondisyon kung saan may problema sa mood, interest, energy at self-esteem.
Mga bitamina at mineral na taglay ng patani
Ang patani ay isang uri ng legume na mayaman sa mga bitamina at mineral na kailangan ng ating katawan. Ayon sa United States Department of Agriculture (USDA), ang bawat 100 gramo ng patani ay naglalaman ng mga sumusunod na sustansya:
- Bitamina A: 2 micrograms (mcg) o 0.2% ng recommended dietary allowance (RDA) para sa mga adulto
- Bitamina C: 1.5 milligrams (mg) o 2% ng RDA
- Bitamina E: 0.15 mg o 1% ng RDA
- Bitamina K: 5.4 mcg o 7% ng RDA
- Thiamin: 0.17 mg o 14% ng RDA
- Riboflavin: 0.1 mg o 8% ng RDA
- Niacin: 0.6 mg o 4% ng RDA
- Vitamin B6: 0.07 mg o 5% ng RDA
- Folate: 65 mcg o 16% ng RDA
- Calcium: 25 mg o 3% ng RDA
- Iron: 2.4 mg o 13% ng RDA
- Magnesium: 48 mg o 12% ng RDA
- Phosphorus: 108 mg o 15% ng RDA
- Potassium: 291 mg o 6% ng RDA
- Sodium: 3 mg o 0.1% ng RDA
- Zinc: 1.2 mg o 11% ng RDA
- Copper: 0.16 mg o 18% ng RDA
- Manganese: 0.41 mg o 18% ng RDA
Ang mga bitamina at mineral na ito ay may iba't ibang benepisyo sa ating kalusugan, tulad ng:
- Bitamina A ay tumutulong sa paningin, balat, at immune system.
- Bitamina C ay nakakatulong sa paggawa ng collagen, isang protein na bumubuo sa ating balat, buto, at kasu-kasuan.
- Bitamina E ay isang antioxidant na nagpo-protekta sa ating mga cellula mula sa oxidative stress na dulot ng mga free radicals.
- Bitamina K ay mahalaga sa blood clotting at bone health.
- Thiamin ay kailangan sa pagpapalakas ng nervous system at pagkonberte ng glucose sa enerhiya.
- Riboflavin ay tumutulong sa pagpapanatili ng healthy skin, hair, at eyes.
- Niacin ay nakakatulong sa pagkontrol ng cholesterol levels at pagpapabuti ng blood circulation.
- Vitamin B6 ay mahalaga sa paggawa ng red blood cells, neurotransmitters, at hormones.
- Folate ay kailangan sa DNA synthesis at cell division, lalo na sa panahon ng pagbubuntis.
- Calcium ay kailangan para sa bone health, muscle contraction, at nerve transmission.
- Iron ay kailangan para sa oxygen transport at immune function.
- Magnesium ay tumutulong sa muscle relaxation, nerve function, at blood pressure regulation.
- Phosphorus ay kailangan para sa bone health, energy metabolism, at acid-base balance.
- Potassium ay nakakatulong sa fluid balance, nerve function, at muscle contraction.
- Sodium ay kailangan para sa fluid balance, nerve function, at muscle contraction din.
- Zinc ay tumutulong sa wound healing, immune function, at taste perception.
- Copper ay kailangan para sa iron metabolism, antioxidant activity, at collagen synthesis.
- Manganese ay tumutulong sa bone formation, carbohydrate metabolism, at antioxidant activity.
Paano gamitin ang patani bilang isang herbal na gamot
Ang patani ay maaaring gamitin bilang isang herbal na gamot para sa iba't ibang mga karamdaman, tulad ng:
Para sa Ubo at sipon
Ang patani ay nagtataglay ng mga sangkap na may anti-inflammatory at expectorant na epekto, na nakakatulong sa paglunas ng ubo at sipon. Ang patani ay maaaring kainin nang hilaw o lutuin sa tubig na may asin at luya. Ang sabaw ng patani ay maaaring inumin tatlong beses sa isang araw hanggang gumaling ang ubo at sipon.
Para sa Sakit ng tiyan at pagtatae
Ang patani ay mayaman sa dietary fiber, na nakakatulong sa pagpapanatili ng regular na pagdumi at pag-iwas sa constipation. Ang patani ay maaari ring makapagpabawas ng pamamaga at iritasyon sa bituka, na sanhi ng mga impeksyon o parasito. Ang patani ay maaaring lutuin sa tubig na may asin at dahon ng lagundi, na isang kilalang herbal na gamot para sa sakit ng tiyan at pagtatae. Ang sabaw ng patani at lagundi ay maaaring inumin dalawang beses sa isang araw hanggang mawala ang sakit ng tiyan at pagtatae.
Para sa Sugat at impeksyon sa balat
Ang patani ay may antimicrobial na katangian, na nakakapaglaban sa mga mikrobyo na sanhi ng sugat at impeksyon sa balat. Ang patani ay maaaring durugin at ilagay sa sugat o impeksyon bilang isang topical paste. Ang paste ay maaaring palitan araw-araw hanggang gumaling ang sugat o impeksyon.
Ang patani ay isang natural at epektibong herbal na gamot na maaaring makatulong sa pagpapagaling ng iba't ibang mga karamdaman.
Paalala: Bago gamitin ang patani bilang isang herbal na gamot, mahalagang kumunsulta muna sa isang doktor o herbalista upang malaman ang tamang dosis at paraan ng paggamit nito. Ang patani ay hindi dapat gamitin ng mga taong may alerhiya sa legumes o may iba pang mga kondisyon na maaaring makasama ang pagkain nito.
Ang patani bilang isang gamit pampaganda
Alam n'yo ba na ang patani ay maaari ring gamitin bilang isang gamit pampaganda?
Aalamin natin ang ilang mga paraan kung paano magagamit ang patani para sa pagpapaganda ng balat, buhok, at kuko. Narito ang ilan sa mga benepisyo ng patani bilang isang gamit pampaganda:
Para sa balat:
Ang patani ay naglalaman ng mga antioxidant na nakakatulong sa paglaban sa mga free radical na nagdudulot ng premature aging. Ang patani ay maaari ring magbigay ng moisture at nourishment sa balat dahil sa mga natural na langis nito. Ang patani ay maaari ring gamitin bilang isang facial mask o scrub. Para gawin ito, kailangan lang magdikdik ng ilang butil ng patani at haluan ng tubig o gatas. I-apply ang mixture sa mukha at hayaan itong matuyo. Pagkatapos ay banlawan ito ng maligamgam na tubig.
Para sa buhok:
Ang patani ay naglalaman din ng mga bitamina at mineral na kailangan para sa pagpapalakas at pagpapakinis ng buhok. Ang patani ay maaari ring gamitin bilang isang conditioner o hair mask. Para gawin ito, kailangan lang mag-blend ng ilang butil ng patani at haluan ng honey o coconut oil. I-apply ang mixture sa buhok at hayaan itong tumagal ng 15 hanggang 20 minuto. Pagkatapos ay banlawan ito ng malamig na tubig.
Para sa kuko:
Ang patani ay naglalaman din ng mga protina at iron na kailangan para sa pagpapalago at pagpapaganda ng kuko. Ang patani ay maaari ring gamitin bilang isang nail polish remover o nail strengthener. Para gawin ito, kailangan lang mag-laga ng ilang butil ng patani at gamitin ang tubig nito para maglinis o magpahid sa kuko.
Ang patani ay hindi lamang isang masarap at masustansyang pagkain, kundi isa ring epektibo at natural na gamit pampaganda. Subukan n'yo na ang mga paraan na nabanggit sa artikulong ito at makikita n'yo ang kaibahan!
Mga pag-iingat at paalala sa paggamit ng patani
Bago natin tangkilikin ang patani, may ilang mga pag-iingat at paalala na dapat nating tandaan upang maiwasan ang anumang panganib o komplikasyon.
1. Ang patani ay dapat malinis nang mabuti bago lutuin.
Alisin ang mga balat at hugasang maigi ang mga buto. Iwasan ang paggamit ng mga patani na may kulay itim, dilaw, o berde dahil maaaring ito ay bulok na o may fungus. Kung bibili ng patani sa palengke o tindahan, siguraduhing sariwa at walang amoy ang mga ito.
2. Ang patani ay dapat lutuin nang husto bago kainin.
Ang hilaw na patani ay naglalaman ng lathyrogens, isang uri ng kemikal na nakakasama sa nervous system at maaaring magdulot ng lathyrism, isang sakit na nagpapahina sa mga kalamnan at buto. Upang mapatay ang lathyrogens, kailangan lutuin ang patani sa tubig na kumukulo nang hindi bababa sa 10 minuto. Huwag din kainin ang mga patani na hindi pa naluto o napakuluan.
3. Ang patani ay dapat kainin nang sapat lamang at hindi sobra.
Ang sobrang pagkain ng patani ay maaaring magdulot ng gas o bloating sa tiyan dahil sa mataas na fiber content nito. Maaari din itong makasama sa mga taong may allergy sa legumes o may problema sa kidney dahil sa mataas na purine content nito. Kung may nararamdaman kang anumang sintomas tulad ng pangangati, pamamaga, hirap sa paghinga, sakit sa tiyan, o dugo sa ihi matapos kumain ng patani, agad kang magpakonsulta sa doktor.
4. Ang patani ay maaaring magdulot ng food poisoning kung hindi ito naluto nang maayos.
Ang ilang mga uri ng patani ay naglalaman ng cyanogenic glycosides, isang kemikal na nagiging cyanide kapag natunaw sa tiyan. Ang cyanide ay isang nakalalasong sangkap na maaaring pumatay sa tao kung malaki ang nainom o nakain. Kaya dapat siguraduhin na ang patani ay malambot at madaling dikdikin bago kainin. Huwag din kumain ng hilaw na patani o ng mga buto nito.
5. Ang patani ay maaaring magkaroon ng mga pestisidyo o kemikal na ginamit sa pagtatanim o pag-aani nito.
Ang mga pestisidyo ay maaaring makasama sa kalikasan at sa katawan ng tao. Kaya dapat hugasan nang mabuti ang patani bago ito lutuin o kainin. Mas mabuti din kung bibili tayo ng mga organikong patani na walang mga pestisidyo o kemikal.
6. Ang patani ay maaaring mag-cause ng allergic reaction sa ilang mga tao.
Ang ilang mga sintomas ng allergy sa patani ay pamamaga ng bibig, lalamunan, o mukha, pangangati, pamumula, hirap sa paghinga, o anaphylactic shock. Kaya dapat alamin muna kung may allergy ka sa patani bago mo ito subukan. Kung may allergy ka sa ibang mga legume tulad ng mani o sitaw, malamang na may allergy ka din sa patani.
Sa kabila ng mga pag-iingat at paalala na ito, huwag nating kalimutan ang mga benepisyo ng patani sa ating kalusugan at nutrisyon. Ang patani ay masarap at madaling iluto sa iba't ibang paraan. Maaari itong gawing ginataan, adobo, salad, soup, o kahit anong gusto mo. Basta tandaan lang na lutuin ito nang maigi at siguraduhin na walang mga pestisidyo o kemikal ang patani na bibilhin mo. At syempre, huwag kalimutan na kumonsulta sa doktor kung may allergy ka sa patani o kung may nararamdaman kang hindi maganda matapos kumain nito.
Ang patani bilang isang sangkap sa mga lutuin
Ang patani ay masustansya at masarap na sangkap sa iba't ibang mga lutuin sa Pilipinas.
Ang patani ay madaling lutuin at maaaring gamitin sa iba't ibang mga paraan. Maaari itong gawing ginataan, sinigang, adobo, salad, o kaya naman ay haluan ng iba pang mga gulay at karne. Ang patani ay mura at madaling hanapin sa mga palengke at supermarket.
Narito ang ilang mga halimbawa ng mga lutuing Pilipino na may patani:
- Ginataang Patani - Ito ay isang simpleng ulam na binubuo ng patani, gata, bawang, sibuyas, luya, siling haba, at asin. Ito ay niluluto hanggang lumapot ang gata at lumambot ang patani.
- Sinigang na Patani - Ito ay isang maasim na sabaw na may patani, baboy, kamatis, sibuyas, labanos, kangkong, sampalok o sinigang mix, at asin. Ito ay niluluto hanggang maluto ang baboy at patani at malabot ang gulay.
- Adobong Patani - Ito ay isang masarap na ulam na may patani, baboy o manok, toyo, suka, bawang, paminta, laurel, at asukal. Ito ay niluluto hanggang malutong ang karne at malapot ang sarsa.
- Patani Salad - Ito ay isang masustansyang ensalada na may patani, itlog na pula o maalat, sibuyas na pula, kinchay o parsley, calamansi juice o lemon juice, asin, paminta, at olive oil. Ito ay hinahalo lang hanggang maging pantay ang lasa.
Ang patani ay isang sangkap na dapat nating subukan sa ating mga lutuin dahil sa mga benepisyo nito sa kalusugan at sa sarap nito sa panlasa. Sana ay natuwa kayo sa mga ideya ng mga lutuing Pilipino na may patani na ibinahagi ko sa inyo.
Mga paraan ng pagpili ng magandang kalidad na patani
Ang patani ay isang uri ng gulay na mayaman sa protina, bitamina at mineral. Ang patani ay maaaring kainin bilang hilaw o lutuin sa iba't ibang paraan. Ang patani ay isa rin sa mga pangunahing sangkap ng ilang mga pagkaing Pilipino tulad ng kare-kare, pinakbet at ginataang kalabasa.
Ngunit paano nga ba natin mapipili ang magandang kalidad na patani? Narito ang ilang mga paraan na maaari nating sundin:
- Tignan ang kulay ng balat ng patani. Ang magandang kalidad na patani ay may malinis at makintab na balat na kulay berde. Iwasan ang mga patani na may mga pasa, gasgas o anumang sira sa balat.
- Pisilin ang patani. Ang magandang kalidad na patani ay matigas at malaman ang laman. Iwasan ang mga patani na malambot, madulas o may mga butas sa loob.
- Amuyin ang patani. Ang magandang kalidad na patani ay walang anumang masamang amoy o lansa. Iwasan ang mga patani na may amoy ng bulok, panis o kemikal.
- Timbangin ang patani. Ang magandang kalidad na patani ay mabigat at puno ng laman. Iwasan ang mga patani na magaan, hangin o walang laman.
- Alamin ang pinagmulan ng patani. Ang magandang kalidad na patani ay galing sa mga magsasaka na sumusunod sa tamang pamamaraan ng pagtatanim at pag-aani. Iwasan ang mga patani na galing sa mga lugar na marumi, hindi ligtas o may mga pestisidyo.
Ang pagpili ng magandang kalidad na patani ay mahalaga upang makasiguro tayo ng masustansya at masarap na pagkain. Sana ay nakatulong ang mga paraan na ito sa inyo. Maraming salamat sa pagbabasa!
Konklusyon
Sa pagtatapos ng sanaysay na ito, nais kong bigyang-diin ang mga benepisyo ng patani sa ating kalusugan at kabuhayan. Ang patani ay hindi lamang isang masarap at masustansyang pagkain, kundi isa ring mabisang halamang gamot na may kakayahang labanan ang iba't ibang sakit at impeksyon. Ang patani ay mayaman din sa protina, bitamina at mineral na kailangan ng ating katawan para manatiling malakas at malusog. Bukod dito, ang patani ay madaling itanim at anihin sa mga bakuran o sa mga maliit na espasyo. Ito ay nagbibigay ng dagdag na kita sa mga magsasaka at mga kababaihan na naghahanap ng alternatibong mapagkakakitaan. Sa pamamagitan ng pagtatanim at pagkain ng patani, makakatulong tayo sa pagpapalago ng ating ekonomiya at sa pagpapanatili ng ating kalikasan.