Ang alugbati ay isang uri ng gulay na may hugis-pusong dahon at kulay-lila na tangkay. Ito ay kilala rin bilang Malabar spinach, Ceylon spinach, o Indian spinach sa ibang bansa. Ang alugbati ay madaling tumubo sa mga tropikal na lugar at maaaring kainin ng hilaw o luto. Ito ay mayaman sa iba't ibang nutrients, antioxidants at phytonutrients na makakatulong sa iyong kalusugan.

Sa artikulong ito, tatalakayin natin ang mga sumusunod:

• Ang 19 na pangunahing benepisyo ng alugbati
• Mga bitamina at mineral na taglay ng alugbati
• Paano gamitin ang alugbati bilang isang herbal na gamot
• Ang alugbati bilang isang gamit pampaganda
• Mga pag-iingat at paalala sa paggamit ng alugbati
• Ang alugbati bilang isang sangkap sa mga lutuin
• Mga paraan ng pagpili ng magandang kalidad na alugbati

Narito ang 19 pangunahing health benefits ng alugbati:

1. Nakokontrol ang presyon ng dugo. Ang alugbati ay naglalaman ng mga mineral tulad ng potassium at manganese na mabuti para sa pagpapanatili ng normal na presyon ng dugo at ritmo ng puso. Ito ay maaari ring makapagpagaan ng sakit ng ulo na dulot ng mataas na presyon ng dugo.

2. Nakakatulong ito sa pagpapabuti ng digestion. Ang Malabar spinach ay mayaman sa fiber, isang sangkap na nakakatulong sa pagpapadulas ng pagdaan ng pagkain sa digestive tract. Ang fiber ay nakakatulong din sa pagpapanatili ng regular na bowel movement at pag-iwas sa constipation.

3. Nakapagpapagaling ng ulcer. Ang alugbati ay ligtas at nakakalusog para sa mga may ulcer sa sikmura. Ito ay nakapagpapalambot at nakapagpapahid ng sugat sa loob ng tiyan.

4. Nakapag-iwas sa kanser. Tulad ng iba pang mga gulay, ang alugbati ay sagana sa antioxidant na nakakalaban sa mga free radical na sanhi ng ilang uri ng kanser. Ayon sa isang pag-aaral, ang mga berdeng gulay ay mabuti para sa pagpigil sa paglaki ng kanser cell sa baga at bibig.

5. Nakapag-iwas sa anemia. Ang alugbati ay katulad din ng spinach na may mataas na antas ng iron. Ang iron ay mahalaga para sa produksyon ng red blood cell na nagdadala ng oxygen sa buong katawan. Sa regular na pagkain ng alugbati, maiiwasan ang anemia o kakulangan sa dugo. Ito ay lalo nang kapaki-pakinabang para sa mga kababaihan.

6. Nakapagpapababa ng timbang. Ang alugbati ay magandang isama sa iyong diyeta kung gusto mong magpaliit ng timbang. Sa bawat serving nito, makukuha mo ang maraming nutrients tulad ng vitamin, mineral, at natural fiber na nakakabusog, pero mababa naman ang calorie. Ang dietary fiber ay mabuti rin para sa pagpapaganda ng iyong mga organo sa pagtunaw.

7. Nakapagpapalabas ng toxins. Dahil sa kakayahan ng alugbati na mapabuti ang paggalaw ng bituka, ito ay nakakatulong din na mapalabas ang toxins mula sa dumi. Bukod pa rito, ang alugbati ay kilala ring bilang diuretic o pampaihi. Kaya naman, ito ay makakatulong din na mapalabas ang toxins sa pamamagitan ng ihi.

8. Nakapagpapalinaw ng mata. Ang Malabar spinach ay naglalaman ng beta-carotene, isang pigment na ginagawang vitamin A sa katawan. Ang vitamin A ay mahalaga para sa mata, dahil nakakatulong ito sa pagprotekta sa retina mula sa damage na dulot ng UV light. Ang vitamin A ay nakakatulong din sa pag-iwas sa night blindness at dry eyes.

9. Nakapagpapalakas ng immune system. Ang Malabar spinach ay naglalaman ng vitamin C, isang antioxidant na nakakatulong sa paglaban sa mga impeksyon at pagpapagaling ng mga sugat. Ang vitamin C ay nakakatulong din sa pagbuo ng collagen, isang protina na mahalaga para sa balat, buhok, at kuko.

10. Nakapagpapatulog nang mahimbing. Ang alugbati ay may vitamin B6 na nakakaapekto sa produksyon ng serotonin at melatonin sa utak. Ang serotonin ay isang neurotransmitter na nakakaapekto sa mood at emosyon, habang ang melatonin ay isang hormone na nakakaapekto sa siklo ng pagtulog. Sa pagkain ng alugbati, maaaring makatulong ito na mapabuti ang iyong mood at makatulog nang mahimbing.

11. Nakakatulong ito sa pagpapababa ng cholesterol level. Ang Malabar spinach ay naglalaman ng pectin, isang uri ng soluble fiber na nakakatulong sa pagtanggal ng excess cholesterol mula sa katawan. Ang mataas na cholesterol level ay maaaring magdulot ng atherosclerosis, isang kondisyon kung saan ang mga plaque ay bumubuo sa loob ng mga artery at nagbabawas ng blood flow.

12. Nakakatulong ito sa pagpapabuti ng bone health. Ang Malabar spinach ay naglalaman ng calcium, isang mineral na kinakailangan para sa pagbuo at pagpapanatili ng matibay na buto at ngipin. Ang calcium ay nakakatulong din sa pagpigil sa osteoporosis, isang kondisyon kung saan ang buto ay naging brittle at madaling mabali.

13. Nakakatulong ito sa pagpapabuti ng skin health. Ang alugbati ay naglalaman ng vitamin E, isang antioxidant na nakakatulong sa pagprotekta sa balat mula sa oxidative stress na dulot ng pollution, stress, at aging. Ang vitamin E ay nakakatulong din sa pagpapanatili ng moisture at elasticity ng balat.

14. Nakakatulong ito sa pagpapabuti ng hair health. Ang alugbati ay naglalaman ng iron, isang mineral na kinakailangan para sa produksyon ng hemoglobin, isang sangkap na nagdadala ng oxygen sa mga cell. Ang iron ay nakakatulong din sa pag-iwas sa anemia, isang kondisyon kung saan ang dugo ay kulang sa oxygen at nagdudulot ng hina, pagod, at hair loss.

15. Nakakatulong ito sa pagpapabuti ng blood sugar level. Ang Malabar spinach ay may low glycemic index, isang sukatan ng kung gaano kabilis ang pagtaas ng blood sugar level matapos kumain ng isang pagkain. Ang Malabar spinach ay maaaring makatulong sa pagkontrol sa blood sugar level at pag-iwas sa diabetes.

16. Nakakatulong ito sa pagpapabuti ng metabolism. Ang Malabar spinach ay naglalaman ng magnesium, isang mineral na kinakailangan para sa mahigit 300 biochemical reactions sa katawan. Ang magnesium ay nakakatulong sa pagpapabuti ng energy production, muscle contraction, nerve function, at hormone regulation.

17. Nakakatulong ito sa pagpapabuti ng mood. Ang Malabar spinach ay naglalaman ng tryptophan, isang amino acid na ginagamit ng katawan para gumawa ng serotonin, isang neurotransmitter na nakakaapekto sa mood, sleep, appetite, at pain perception. Ang mataas na serotonin level ay maaaring makatulong sa pagpapabuti ng mood at pag-iwas sa depression.

18. Nakakatulong ito sa pagpapabuti ng wound healing. Ang Malabar spinach ay naglalaman ng vitamin K, isang vitamin na kinakailangan para sa blood clotting at wound healing. Ang vitamin K ay nakakatulong din sa pag-iwas sa bleeding disorders at bone fractures.

19. Nakakatulong ito sa pagpapabuti ng liver health. Ang Malabar spinach ay naglalaman ng silymarin, isang compound na nakakatulong sa pagprotekta sa liver mula sa damage na dulot ng toxins, alcohol, at drugs. Ang silymarin ay nakakatulong din sa pagpapabuti ng liver function at detoxification.

Mga bitamina at mineral na taglay ng alugbati

Ang alugbati ay mayaman sa iba't ibang bitamina at mineral na makakatulong sa kalusugan ng katawan.

Ayon sa United States Department of Agriculture (USDA), ang isang tasa ng hilaw na alugbati ay naglalaman ng mga sumusunod na bitamina at mineral:

• Vitamin A: 2,813 IU (56% ng RDA)
• Vitamin C: 14 mg (23% ng RDA)
• Vitamin K: 414 mcg (517% ng RDA)
• Folate: 60 mcg (15% ng RDA)
• Calcium: 109 mg (11% ng RDA)
• Iron: 1.5 mg (8% ng RDA)
• Magnesium: 40 mg (10% ng RDA)
• Potassium: 449 mg (13% ng RDA)

Ang ilan sa mga bitamina at mineral na taglay ng alugbati ay ang mga sumusunod:

• Bitamina A: Ito ay tumutulong sa pagpapanatili ng malusog na mata, balat, at immune system. Ang bitamina A ay nakapagpapababa rin ng panganib ng impeksyon at ilang uri ng kanser.
• Bitamina C: Ito ay isang antioxidant na naglalaban sa mga free radical na maaaring magdulot ng oxidative stress at pamamaga sa katawan. Ang bitamina C ay nakakatulong din sa paggawa ng collagen, isang protina na mahalaga para sa pagkumpuni ng mga sugat at pagpapatibay ng mga buto, kasukasuan, at balat.
• Bitamina K: Ito ay mahalaga para sa normal na pagdudugo at pagbubuo ng dugo. Ang bitamina K ay nakakatulong din sa pag-absorb ng calcium, isang mineral na kailangan para sa kalusugan ng mga buto at ngipin.
• Folate: Ito ay isang uri ng B-vitamin na kailangan para sa paggawa ng DNA at RNA, ang genetic material ng mga selula. Ang folate ay mahalaga rin para sa pag-unlad ng utak at nervous system ng mga sanggol sa sinapupunan.
• Iron: Ito ay isang mineral na kailangan para sa paggawa ng hemoglobin, ang bahagi ng red blood cells na nagdadala ng oxygen sa buong katawan. Ang iron ay nakapagpapataas din ng energy level at immune function.
• Calcium: Ito ay isang mineral na kailangan para sa pagpapatibay at pagpapanatili ng kalusugan ng mga buto at ngipin. Ang calcium ay nakakatulong din sa pagkontrol ng blood pressure at muscle contraction.
• Magnesium: Ito ay isang mineral na kailangan para sa higit sa 300 biochemical reactions sa katawan. Ang magnesium ay nakakatulong sa nerve function, muscle relaxation, blood sugar regulation, blood pressure control, at bone health.
• Potassium: Ito ay isang mineral na kailangan para sa fluid balance, nerve transmission, muscle contraction, at heart function. Ang potassium ay nakapagpapababa rin ng blood pressure at panganib ng stroke.

Ang alugbati ay hindi lamang masustansya kundi masarap din. Ang alugbati ay isang murang at madaling hanapin na gulay na maaaring maging bahagi ng isang malusog at masaganang diyeta.

Paano gamitin ang alugbati bilang isang herbal na gamot

Ang alugbati ay maaari ring gamitin bilang isang herbal na gamot para sa iba't ibang mga karamdaman.

Ang alugbati ay may dalawang uri: ang puti at ang pula. Ang puting alugbati ay may berdeng dahon at puting bulaklak, habang ang pulang alugbati ay may kulay rosas na dahon at bulaklak. Ang parehong uri ay maaaring kainin hilaw o luto, o gawing pangsalabat o panghugas.

Ang iba't ibang bahagi ng halamang ito ay nagtataglay ng mga sumusunod na sangkap:

• Ang dahon ay may saponin, vitamin A, vitamin B, glycosides, saponins, tannins, flavonoids, terpenoids, at carbohydrates.
• Ang bunga ay may mucilage at iron.
• Ang halaman ay may carotene, vitamin C, at nitrate.
• Buni. Ang malapot na dagta ng dahon at baging ng alugbati ay maaaring ipahid sa balat na may buni upang mapabilis ang paggaling nito.
• Pagtatagihawat. Ang dagta ng alugbati ay maaaring ipahid sa mga tagihawat upang maiwasan ang paglaki nito.
• Pananakit ng sikmura. Ang pinaglagaan ng ugat at baging ng alugbati ay maaaring inumin upang makatulong sa pagtanggal ng pananakit ng sikmura.
• Pananakit ng ulo. Ang malagkit na dagta ng dahon at baging ng alugbati ay maaaring ipahid sa ulo upang makatulong sa pagtanggal ng pananakit nito.

May iba't ibang paraan kung paano gamitin ang alugbati bilang isang herbal na gamot. Narito ang ilan sa mga halimbawa:

• Para sa balat:
  Maaaring gumawa ng paste mula sa dahon ng alugbati at ilapat ito sa balat para magbigay ng hidrasyon, proteksyon, at paghilom. Maaari ring pakuluan ang dahon ng alugbati at gamitin ang tubig nito para maghugas ng balat o maglanggas ng sugat.
  
  
• Para sa pagbaba ng timbang:
  Maaaring kainin ang alugbati bilang salad, gulay, o prito, o inumin ang katas nito. Maaari ring gumawa ng tsaa mula sa dahon ng alugbati at inumin ito bago kumain para makatulong sa pagbaba ng timbang.
  
  
• Para sa pagpapagaling ng sugat:
  Maaaring ilapat ang paste mula sa dahon ng alugbati sa sugat o kaya ay maglanggas gamit ang tubig na pinakuluan ng dahon ng alugbati. Maaari ring inumin ang tsaa mula sa dahon ng alugbati para makatulong sa pagpapabilis ng paghilom.
  
  
• Para sa intestinal parasites:
  Maaaring kainin ang bunga ng alugbati o inumin ang katas nito. Maaari ring gumawa ng tsaa mula sa dahon ng alugbati at inumin ito araw-araw para makatulong sa pagpapaalis ng mga parasito.
  
  
• Para sa atay:
  Maaaring kainin ang alugbati bilang salad, gulay, o prito, o inumin ang katas nito. Maaari ring gumawa ng tsaa mula sa dahon ng alugbati at inumin ito araw-araw para makatulong sa pagpapanatili ng malusog na atay.
  
  
• Buni.
  Ang malapot na dagta ng dahon at baging ng alugbati ay maaaring ipahid sa balat na may buni upang mapabilis ang paggaling nito.
  
  
• Pagtatagihawat.
  Ang dagta ng alugbati ay maaaring ipahid sa mga tagihawat upang maiwasan ang paglaki nito.
  
  
• Pananakit ng ulo.
  Ang malagkit na dagta ng dahon at baging ng alugbati ay maaaring ipahid sa ulo upang makatulong sa pagtanggal ng pananakit nito.

Ang alugbati ay isang mura at madaling hanapin na halamang gamot na maaaring makatulong sa pagpapagaling at pag-iwas sa iba't ibang mga sakit.

Paalala: Mahalagang magpakonsulta pa rin sa doktor o sa isang registered nutritionist/dietician bago gumamit ng anumang halamang gamot upang maiwasan ang anumang komplikasyon o side effects, lalo na kung ikaw ay mayroong anumang medikal na kondisyon o gumagamit ng anumang gamot. Hindi dapat gamitin bilang isang kapalit o alternatibo sa mga reseta o medikal na payo.

Ang alugbati bilang isang gamit pampaganda

Ang alugbati, na kilala rin bilang malabar spinach, ay isang uri ng halamang gulay na madalas makita sa mga bahay-bahayan sa Pilipinas. Ang alugbati ay mayaman sa mga bitamina at mineral na maaaring makatulong sa pagpapaganda ng balat, buhok at kuko. Ang alugbati ay may mga katangian na nakapagpapabawas ng pamamaga, nakapagpapagaling ng sugat, nakapagpapaliit ng mga poro at nakapagpapakinis ng balat. Ang alugbati ay maaaring kainin bilang gulay o inumin bilang juice. Narito ang ilang mga paraan kung paano magamit ang alugbati bilang isang gamit pampaganda:

1. Para sa balat:
   Gumawa ng face mask mula sa dahon ng alugbati na dinurog at pinaghalong may tubig. I-apply ito sa mukha at hayaan itong tumagal ng 15 minuto bago banlawan. Gawin ito dalawang beses sa isang linggo para makita ang epekto. Ang face mask na ito ay makakatulong na mapanatili ang kahalumigmigan at kalinisan ng balat, lalo na sa mga may tuyot o sensitibong balat.
   
   
2. Para sa buhok:
   Gumawa ng hair conditioner mula sa dahon ng alugbati na dinurog at pinaghalong may gata ng niyog. I-massage ito sa buhok at anit at hayaan itong tumagal ng 30 minuto bago banlawan. Gawin ito isang beses sa isang linggo para makita ang epekto. Ang hair conditioner na ito ay makakatulong na mapabuti ang kalusugan at kinis ng buhok, lalo na sa mga may buhaghag o nalalagas na buhok.
   
   
3. Para sa kuko:
   Gumawa ng nail soak mula sa dahon ng alugbati na dinurog at pinaghalong may suka. I-lubog ang mga daliri sa solusyon na ito at hayaan itong tumagal ng 10 minuto bago banlawan. Gawin ito araw-araw para makita ang epekto. Ang nail soak na ito ay makakatulong na maprotektahan ang mga kuko mula sa pagkabasag o pagkakaroon ng fungi, lalo na sa mga madalas gumamit ng nail polish.

Ang alugbati ay isang natural at murang gamit pampaganda na maaaring makatulong sa pagpapalakas ng iyong kagandahan at kalusugan. Subukan mo na ang mga paraan na ito at makikita mo ang pagbabago.

Mga pag-iingat at paalala sa paggamit ng alugbati

Bago gamitin ang alugbati bilang gamot, narito ang ilang mga pag-iingat at paalala na dapat tandaan:

• Siguraduhin na malinis ang alugbati bago ito gamitin. Hugasan ito ng mabuti sa tubig at tanggalin ang mga dahon at tangkay na may sira o may insekto.
  
  
• Huwag gamitin ang alugbati kung ikaw ay may alerdyi o sensitibo sa halamang ito. Maaaring magkaroon ka ng reaksiyon na maaaring magdulot ng pangangati, pamumula, pamamaga, o hirap sa paghinga.
  
  
• Huwag gamitin ang alugbati kung ikaw ay buntis o nagpapasuso. Hindi pa tiyak ang epekto ng alugbati sa sanggol o sa ina. Mas mabuti na kumonsulta muna sa doktor bago gumamit ng anumang herbal na gamot.
  
  
• Huwag gamitin ang alugbati kung ikaw ay may sakit sa bato, puso, atay, o dugo. Maaaring makasama ang alugbati sa iyong kondisyon o makasagabal sa iyong mga gamot. Kailangan mong magpaalam sa iyong doktor kung balak mong gumamit ng alugbati bilang gamot.
  
  
• Huwag sobrahan ang paggamit ng alugbati. Ang sobrang paggamit ng alugbati ay maaaring magdulot ng mga masamang epekto, tulad ng pagtatae, pagsusuka, sakit ng tiyan, o pagbaba ng asukal sa dugo. Sundin ang tamang dosis at paraan ng paggamit ng alugbati.

Ang alugbati ay isang natural na gamot na maaaring makatulong sa atin sa iba't ibang paraan. Ngunit hindi ito dapat gawing kapalit ng mga reseta o payo ng doktor. Dapat nating maging maingat at responsable sa paggamit nito upang maiwasan ang mga komplikasyon o masasamang epekto.

Ang alugbati bilang sangkap sa lutuin

Ang alugbati ay madaling iluto at isama sa iba't ibang mga lutuin. Maaari itong kainin nang hilaw bilang salad o smoothie, o lutuin nang bahagya bilang gulay o sangkap sa mga sabaw, adobo, sinigang, curry o tempura.

Narito ang ilang mga simpleng paraan kung paano magluto ng alugbati:

• Para sa salad, hugasan ang mga dahon at tangkay ng alugbati at hiwain nang maliliit. Ilagay sa isang mangkok at lagyan ng asin, paminta, suka o kalamansi juice at konting asukal. Haluin nang mabuti at i-serve nang malamig o nasa temperatura ng silid.
  
  
• Para sa smoothie, hugasan ang mga dahon at tangkay ng alugbati at ilagay sa blender kasama ang iyong paboritong prutas tulad ng saging, mansanas, pinya o pakwan. Dagdagan ng tubig o gatas at asukal o honey kung gusto mong mas matamis. I-blend hanggang maging smooth at i-serve nang malamig.
  
  
• Para sa gulay, hugasan ang mga dahon at tangkay ng alugbati at hiwain nang maliliit. Sa isang kawali, igisa ang bawang, sibuyas at kamatis hanggang lumambot. Idagdag ang alugbati at kaunting tubig o sabaw. Timplahan ng asin, paminta at patis o toyo. Pakuluan hanggang maluto ang alugbati pero huwag sobrang lambutin. I-serve habang mainit.
  
  
• Para sa sabaw, hugasan ang mga dahon at tangkay ng alugbati at hiwain nang maliliit. Sa isang kaldero, magpakulo ng tubig o sabaw kasama ang iyong paboritong karne tulad ng baboy, manok o hipon. Timplahan ng asin, paminta, laurel, luya at iba pang mga pampalasa. Idagdag ang sampalok o sinigang mix para maging maasim ang sabaw. Ilagay ang alugbati ilang minuto bago matapos ang pagluluto. I-serve habang mainit.
  
  
• Para sa adobo, hugasan ang mga dahon at tangkay ng alugbati at hiwain nang maliliit. Sa isang kawali, igisa ang bawang hanggang maging light brown. Idagdag ang suka, toyo, asukal, paminta at laurel. Pakuluin hanggang lumapot ang sauce. Idagdag ang alugbati ilang minuto bago matapos ang pagluluto. I-serve habang mainit.

Tamang paraan ng pili magandang kalidad na alugbati

Ang alugbati ay isa sa mga pinakamadaling itanim at anihin na gulay sa Pilipinas. Ito ay mayaman sa bitamina at mineral na makakatulong sa ating kalusugan. Ngunit paano nga ba natin malalaman kung ang alugbati na bibilhin o aanihin natin ay magandang kalidad?

Narito ang ilang mga tips na dapat tandaan sa pagpili ng alugbati:

1. Piliin ang alugbati na may malalapad, makapal at malusog na dahon. Iwasan ang mga dahon na may sira, punit, kulubot o mantsa.
   
   
2. Piliin ang alugbati na may matingkad na kulay berde. Ito ay senyales na sariwa at hindi pa nalanta ang alugbati. Iwasan ang mga dahon na may kulay dilaw, itim o namumutla.
   
   
3. Piliin ang alugbati na may matibay at malinis na tangkay. Ito ay senyales na hindi pa bulok o nabubulok ang alugbati. Iwasan ang mga tangkay na may sugat, dumi o amag.
   
   
4. Piliin ang alugbati na may sapat na laki at haba. Ito ay senyales na nasa tamang edad at yugto ng paglaki ang alugbati. Iwasan ang mga dahon na sobrang liit o sobrang laki, o sobrang maikli o sobrang mahaba ang tangkay.
   
   
5. Piliin ang alugbati na mabango at hindi mapait ang lasa. Ito ay senyales na hindi pa lumampas sa tamang panahon ng pag-ani ang alugbati. Iwasan ang mga dahon na may masangsang o mapanghi na amoy, o mapait o maasim na lasa.

Kung susundin natin ang mga tips na ito, siguradong makakakuha tayo ng magandang kalidad na alugbati na masarap at masustansya. Sana ay nakatulong ito sa inyo sa inyong paghahanap ng alugbati.

Konklusyon

Sa kabuuan, ang alugbati ay isang halamang gamot na mayaman sa mga nutrisyon at antioxidant na maaaring magbigay ng iba't ibang mga benepisyo sa kalusugan. Ito ay madaling hanapin at gamitin, at mura pa. Kaya naman, ang alugbati ay isang superfood na dapat nating isama sa ating pang-araw-araw na diyeta.