Ang bawang o garlic sa ingles ay isa sa mga pinakakaraniwang sangkap sa pagluluto ng mga Pilipino. Bukod sa pagbibigay ng lasa at aroma sa ating mga ulam, ang bawang ay mayroon ding maraming health benefits.

Sa artikulong ito ay tatalakayin natin ang mga sumusunod:

1. Paano nakakatulong ang antioxidants sa bawang para labanan ang mga free radicals.

2. Mga sakit na kayang labanan ng antimicrobial properties ng bawang

3. Ang bawang ay nagpapababa ng blood pressure at cholesterol levels sa dugo

4. Ang bawang ay nagpapalakas ng ating immune system

5. Paraan kung paano magamit ang bawang para sa balat at buhok

Mayaman sa antixodants

Isa sa mga pangunahing benepisyo ng bawang ay ang pagiging mayaman nito sa antioxidants na nakakatulong na labanan ang mga free radicals na nagdudulot ng cell damage at aging.

Ang antioxidants ay mga kemikal na nagpapabagal o nagpapahinto sa oxidation ng ibang mga molekula. Ang oxidation ay isang proseso na naglalabas ng free radicals na maaaring makasira sa mga cell at magdulot ng iba't ibang sakit tulad ng cancer, Alzheimer's disease, at heart disease. Ang bawang ay nagtataglay ng ilang mga sulfur compounds na may antioxidant properties tulad ng allicin, diallyl disulfide, at s-allyl cysteine. Ang mga compounds na ito ay nabubuo kapag ang bawang ay dinikdik, hiniwa, o niluto.

Ayon sa ilang mga pag-aaral, ang pagkain ng bawang ay nakakapagtaas ng antioxidant enzymes sa katawan na tumutulong na protektahan ang ating mga cell mula sa oxidative stress. Ang oxidative stress ay isang kondisyon kung saan ang dami ng free radicals ay mas marami kaysa sa dami ng antioxidants. Ang oxidative stress ay nauugnay sa ilang mga chronic diseases tulad ng diabetes, arthritis, at neurodegenerative disorders.

Ang pagkain ng bawang ay maaari ring makatulong na bawasan ang risk ng pagkakaroon ng Alzheimer's disease at dementia. Ang Alzheimer's disease ay isang uri ng dementia na nakakaapekto sa memory, thinking, at behavior ng isang tao. Ang dementia naman ay isang pangkalahatang term para sa pagkasira ng cognitive function na nakakaapekto sa pang-araw-araw na gawain. Ayon sa isang meta-analysis na sumuri sa 14 na pag-aaral, ang regular na pagkain ng bawang ay nakakapagbaba ng risk ng Alzheimer's disease nang 54% at dementia nang 49%.

Kaya naman huwag nating kalimutan na maglagay ng bawang sa ating mga lutuin upang makakuha ng sapat na antioxidants para sa ating katawan.

May antimicrobial properties

Ang antimicrobial properties ng bawang ay dulot ng isang sangkap na tinatawag na allicin, na nabubuo kapag ang bawang ay dinikdik, hiniwa, o niluto. Ang allicin ay may kakayahang pumatay o pigilan ang paglaki ng iba't ibang uri ng mikrobyo, tulad ng bacteria, fungi, viruses, at parasites.

Ang ilan sa mga halimbawa ng mga sakit na maaaring maiwasan o gamutin ng bawang ay ang sumusunod:

- Sipon at ubo:

Ang bawang ay nakakatulong mapababa ang pamamaga sa lalamunan at ilong. Maaari itong kainin nang hilaw o idagdag sa mga sabaw at sopas. Ayon sa isang pag-aaral noong 2001, ang mga taong uminom ng bawang extract nang dalawang beses sa isang araw sa loob ng tatlong buwan ay nakaranas ng mas kaunting sipon at mas maikling tagal ng sakit kumpara sa mga taong uminom ng placebo.

- Sugat at impeksyon sa balat:

Ang bawang ay nakakatulong na mapabilis ang paghilom ng sugat at mapigilan ang pagkakaroon ng impeksyon sa balat. Maaari itong ipahid sa sugat o idikdik at ilagay sa isang band-aid. Ayon sa isang pag-aaral noong 2011, ang mga taong gumamit ng bawang gel sa kanilang mga sugat na dulot ng pagpapabunot ng ngipin ay nakaranas ng mas kaunting pamamaga at mas mabilis na paggaling kumpara sa mga taong gumamit ng placebo gel.

- Fungal infections:

Ang bawang ay nakakatulong na labanan ang mga fungal infections, tulad ng athlete's foot, ringworm, at candidiasis. Maaari itong ipahid sa apektadong bahagi o inumin nang hilaw. Ayon sa isang pag-aaral noong 2000, ang mga taong gumamit ng bawang cream sa kanilang mga fungal infections sa paa ay nakaranas ng mas kaunting pangangati at pamumula kumpara sa mga taong gumamit ng placebo cream.

- Parasitic infections:

Ang bawang ay nakakatulong na patayin ang mga parasito sa katawan, tulad ng tapeworms, roundworms, at giardia. Maaari itong inumin nang hilaw o idagdag sa mga pagkain. Ayon sa isang pag-aaral noong 2014, ang mga taong uminom ng bawang extract nang tatlong beses sa isang araw sa loob ng dalawampung araw ay nakaranas ng mas kaunting sintomas at mas kaunting parasito sa kanilang dumi kumpara sa mga taong uminom ng placebo extract.

- High blood pressure:

Ang bawang ay nakakatulong na mapababa ang presyon ng dugo sa pamamagitan ng pagpapaluwag ng mga blood vessels at pagpapababa ng cholesterol levels. Maaari itong kainin nang hilaw o idagdag sa mga pagkain. Ayon sa isang meta-analysis noong 2016, ang mga taong uminom ng bawang supplements nang regular ay nakaranas ng mas kaunting pagtaas ng presyon ng dugo kumpara sa mga taong hindi uminom.

Ang bawang ay isang natural at mura na paraan upang maprotektahan ang sarili mula sa mga mikrobyo na maaaring makasama sa kalusugan. Ngunit dapat din tandaan na ang bawang ay hindi isang gamot na maaaring gamitin sa lahat ng sitwasyon. Kung may malubhang sakit o impeksyon, mas mabuti pa ring kumonsulta sa doktor at sundin ang kanyang payo.

 
Nakakababa ng blood pressure at cholesterol levels sa dugo

Ang bawang ay isa sa mga pinakakilalang halamang-gamot na may maraming benepisyo sa kalusugan. Isa sa mga benepisyong ito ay ang pagbaba ng blood pressure at cholesterol levels sa dugo ng mga taong may hypertension o mataas na presyon.

Ang blood pressure ay ang lakas ng pagtulak ng dugo sa mga ugat habang ang cholesterol ay ang uri ng taba na nagpapalaki ng panganib ng sakit sa puso at stroke. Kapag mataas ang blood pressure at cholesterol levels sa dugo, mas mahirap para sa puso na magpump ng sapat na dugo sa iba't ibang bahagi ng katawan.

Ang bawang ay naglalaman ng mga kemikal na tinatawag na allicin at ajoene na nakakatulong sa pagpapaluwag ng mga ugat at pagpapababa ng blood pressure at cholesterol levels sa dugo. Ang allicin ay ang sangkap na nagbibigay ng matapang na amoy at lasa sa bawang habang ang ajoene ay ang sangkap na nagpapabagal sa pagdikit-dikit ng mga platelets o maliliit na selula sa dugo na nagiging sanhi ng pagbara sa mga ugat.

Ang bawang ay maaaring kainin nang hilaw, luto, o bilang suplemento. Ang pinakamabisang paraan para makakuha ng benepisyo ng bawang ay ang pagkain nito nang hilaw dahil kapag niluto ito, nababawasan ang antas ng allicin at ajoene nito. Ang rekomendadong dami ng bawang ay 2-4 na butil kada araw.

Ang bawang ay hindi lamang nakakababa ng blood pressure at cholesterol levels sa dugo kundi nakakatulong din sa paglaban sa impeksyon, pagpapagaling ng sugat, pagpapabuti ng immune system, at pag-iwas sa kanser. Ang bawang ay isang natural na gamot na mura at madaling hanapin sa mga palengke at grocery.

Ang bawang ay isang halamang-gamot na may maraming benepisyo sa kalusugan lalo na para sa mga taong may hypertension o mataas na presyon. Ang pagkain ng bawang ay nakakababa ng blood pressure at cholesterol levels sa dugo na makakatulong sa pag-iwas sa mga komplikasyon tulad ng sakit sa puso at stroke. Ang bawang ay hindi lamang masarap kundi mabisa rin.

Nagpapalakas ng ating immune system

Isa sa mga benepisyong ito ay ang pagpapalakas ng ating immune system, na siyang nagbibigay ng proteksyon sa ating katawan laban sa mga mikrobyo at sakit.

Ang bawang ay nagtataglay ng mga sulfur compounds na may medicinal properties, tulad ng allicin, diallyl disulfide at s-allyl cysteine. Ang mga compounds na ito ay nakakatulong sa pagpatay ng mga bacteria, viruses at fungi na maaaring magdulot ng impeksyon sa ating katawan.

Ang bawang ay mayaman din sa iba't ibang nutrients na kailangan natin para manatiling malusog. Sa bawat 28 gramo ng bawang, makukuha natin ang mga sumusunod:

- Manganese: 23% ng RDA (Recommended Dietary Allowance)

- Vitamin B6: 17% ng RDA

- Vitamin C: 15% ng RDA

- Selenium: 6% ng RDA

- Fiber: 0.6 grams

- Calcium, copper, potassium, phosphorus, iron at vitamin B1

Ang bawang ay hindi lamang pampalasa sa ating mga pagkain, kundi isa ring mabisang panlaban sa sipon at trangkaso. Ayon sa isang pag-aaral, ang pag-inom ng garlic supplement araw-araw ay nakakapagbaba ng posibilidad ng pagkakaroon ng sipon ng hanggang 63%. Bukod dito, ang bawang ay nakakatulong din sa pagpapababa ng blood pressure, cholesterol level at blood sugar level.

Kaya naman kung gusto mong palakasin ang iyong immune system, huwag kalimutang magdagdag ng bawang sa iyong diet. Maaari mong kainin ito nang hilaw o iluto kasama ang iba pang mga gulay na may prebiotics, tulad ng broccoli, na makakatulong din sa pagpapalakas ng iyong gut health.

Ang bawang ay isang natural na gamot na maaari nating gamitin para mapanatiling malusog at malayo sa sakit. Ngunit tandaan na hindi ito dapat gawing pamalit sa anumang gamot na inireseta ng doktor. Kung mayroon kang anumang nararamdaman o karamdaman, mas mabuti pa ring kumonsulta sa iyong doktor para makakuha ng tamang payo at lunas.

Nagpapaganda ng balat at buhok

Ang bawang ay mayaman sa antioxidants, vitamin C, sulfur, at iba pang mga sangkap na nakakatulong sa pagpapagaling ng balat, pagpapabawas ng tagihawat, pagpapakinis ng kutis, at pagpapalakas ng immune system. Ang bawang ay may antibacterial at anti-inflammatory properties na nakakapagpatay ng mga mikrobyo na sanhi ng impeksyon at pamamaga sa balat.

Ang bawang ay maaari ring gamitin bilang isang natural na pampaganda ng buhok. Ang bawang ay nakakapag-activate ng mga enzymes na responsable sa paggawa ng collagen, isang protina na mahalaga sa pagpapanatili ng lakas at elasticity ng buhok. Ang bawang ay nakakapag-stimulate din ng sirkulasyon ng dugo sa anit, na nagbibigay ng sapat na oxygen at nutrients sa mga follicles ng buhok. Ang bawang ay nakakapag-prevent din ng balakubak, pagkakalbo, at premature graying ng buhok.

Narito ang ilang mga paraan kung paano magamit ang bawang para sa balat at buhok:

- Para sa tagihawat: Gumamit ng isang clove ng hilaw na bawang at durugin ito upang makakuha ng juice. I-apply ang juice sa mga apektadong lugar at hayaan itong tumagal ng 10-15 minuto. Banlawan ito nang mabuti gamit ang maligamgam na tubig. Gawin ito araw-araw hanggang mawala ang tagihawat.

Halimbawa: Si Anna ay may problema sa tagihawat sa kanyang noo at pisngi. Ginamit niya ang bawang juice bilang isang natural na remedyo. Pagkatapos ng ilang linggo, napansin niya na nabawasan ang kanyang tagihawat at naging mas malinis ang kanyang balat.

- Para sa kutis: Gumawa ng isang face mask gamit ang dalawang cloves ng hilaw na bawang, isang kutsara ng honey, at isang kutsara ng oatmeal. Haluin ang mga sangkap hanggang maging malapot na paste. I-apply ang mask sa mukha at leeg at hayaan itong tumagal ng 20-30 minuto. Banlawan ito nang mabuti gamit ang maligamgam na tubig. Gawin ito dalawa o tatlong beses sa isang linggo para sa mas makintab at mas malusog na kutis.

Halimbawa: Si Ben ay may dull at dry skin dahil sa stress at polusyon. Ginawa niya ang bawang face mask upang ibalik ang glow at moisture ng kanyang kutis. Pagkatapos niyang gamitin ang mask, naramdaman niya na mas smooth at soft ang kanyang balat.

- Para sa buhok: Gumawa ng isang hair oil gamit ang limang cloves ng hilaw na bawang, isang kutsara ng coconut oil, at isang kutsara ng olive oil. Ilagay ang mga sangkap sa isang maliit na kaldero at painitin ito nang bahagya hanggang lumabas ang amoy ng bawang. Huwag hayaan itong kumulo o masunog. Hayaan itong lumamig nang kaunti at salain ito gamit ang isang tela o cheesecloth. I-massage ang oil sa anit at buhok at hayaan itong tumagal ng 30-60 minuto. Banlawan ito nang mabuti gamit ang shampoo at conditioner. Gawin ito dalawa o tatlong beses sa isang linggo para sa mas makapal, mas malambot, at mas malusog na buhok.

Halimbawa: Si Carla ay may manipis at brittle hair dahil sa sobrang paggamit ng hair dryer at curling iron. Ginamit niya ang bawang hair oil upang mapalakas at mapahaba ang kanyang buhok. Pagkatapos niyang gamitin ang oil, napansin niya na mas shiny at manageable ang kanyang buhok.

Ang bawang ay isang murang at madaling hanapin na halamang gamot na may maraming benepisyo para sa balat at buhok. Subukan ang mga nabanggit na paraan upang mapakinabangan ang natural na ganda ng bawang.

Ang bawang ay isang masustansyang at masarap na pagkain na dapat nating isama sa ating araw-araw na diyeta. Hindi lamang ito nagbibigay ng lasa sa ating mga lutuin, kundi nagbibigay din ito ng maraming benepisyo sa ating kalusugan. Subukan mong kumain ng isang butil ng bawang araw-araw at makikita mo ang pagbabago!