Gaano kahalaga ang may tamang nutrisyon sa katawan?.Ang tamang nutrisyon sa pagkain ay napakahalaga upang mapanatili ang kalusugan at maiwasan ang iba't ibang sakit at komplikasyon sa kalusugan. Ang tamang nutrisyon ay nakapaglalayo sa atin sa malnutrisyon at kakulangan sa nutrisyon. Ito ay nakakatulong upang mapanatili ang normal na pagtubo at pag-unlad ng katawan, upang mapalakas ang immune system, at upang mapanatili ang physiological functions ng katawan.
Ang tamang nutrisyon ay nagbibigay ng sapat na enerhiya at nutrients upang mapagalaw ang katawan at nagbibigay ng sapat na sustansiya sa bawat organs, sistema, at bahagi ng katawan. Maliban sa pagtitiyak na nakakatugon ang mga pangangailangan ng katawan sa nutrients na kinakailangan, ang tamang nutrisyon ay nagpapahaba ng buhay at nagpapataas ng produksyon sa trabaho o mga aktibidad.
Kaya naman, dapat ay mag-ingat at mag-alaala sa pagkain. Pinakamabuting kumain ng masusustansiyang pagkain at iwasan ang mga hindi kanais-nais na pagkain. Dapat din ay kumain tayo sa tamang oras at sapat lamang na dami ng pagkain para masiguro ang tamang pagtugon ng katawan sa mga pangangailangan nito sa nutrients at para maiwasan ang kakulangan o sobra ng nutrients sa katawan.
Narito ang top 20 na prutas na may mataas na nutrients:
- Avocado - Mataas sa potassium at healthy fats na nakakatulong sa pagpapababa ng cholesterol at blood pressure.
- Blueberries - Mayaman sa antioxidants at Vitamin C at nakakatulong sa pagpapabuti ng immune system.
- Strawberries - Mataas sa Vitamin C at antioxidants na nakakapagpatibay ng immune system at nagbibigay ng proteksyon laban sa mga sakit.
- Papaya - Mayaman sa Vitamin C at A, potassium, at beta-carotene na nakakatulong sa pagpapabuti ng immune system at pagpapalakas ng paningin.
- Mango - Mataas sa beta-carotene, Vitamin C, at potassium na nakakatulong sa pagpapalakas ng immune system at pagpapababa ng blood pressure.
- Pineapple - Mayaman sa Vitamin C, potassium, at bromelain na nakakatulong sa pagpapabuti ng immune system, pagpigil ng inflammation, at pagpapalusog ng balat.
- Kiwi - Mataas sa Vitamin C, K, E, at potassium na nakakatulong sa pagpapalakas ng immune system at paglilinis ng katawan.
- Watermelon - Mayaman sa Vitamin C, A, at potassium na nakakatulong sa pagpapabuti ng immune system at paglilinis ng katawan.
- Orange - Mataas sa Vitamin C, folate, at potassium na nakakatulong sa pagpapalakas ng immune system at pagpapababa ng cholesterol.
- Banana - Mayaman sa potassium at fiber na nakakatulong sa pagpapababa ng blood pressure at pagpapabuti ng digestive system.
- Guava - Mataas sa Vitamin C, potassium, at lycopene na nakakatulong sa pagpapalakas ng immune system at pagpapababa ng cholesterol.
- Apple - Mayaman sa fiber, antioxidants, at Vitamin C na nakakatulong sa pagpapabuti ng immune system at pagpapababa ng cholesterol.
- Grapes - Mataas sa antioxidants, resveratrol, at Vitamin C na nakakatulong sa pagpapabuti ng immune system at pagpapababa ng cholesterol.
- Pomegranate - Mataas sa antioxidants, Vitamin C, at punicalagin na nakakatulong sa pagpapabuti ng immune system at pagpapababa ng inflammation.
- Cranberries - Mayaman sa antioxidants at polyphenols na nakakatulong sa pagpapabuti ng immune system, pagpigil ng inflammation, at pagpapababa ng sakit sa urinary tract.
- Lemon - Mataas sa Vitamin C at antioxidants na nakakatulong sa pagpapabuti ng immune system at pagpapababa ng inflammation.
- Blackberries - Mayaman sa antioxidants, Vitamin C, at fiber na nakakatulong sa pagpapabuti ng immune system at pagpapababa ng cholesterol.
- Apricot - Mataas sa Vitamin A, C, at potassium na nakakatulong sa pagpapabuti ng immune system at pagpapalakas ng paningin.
- Mangosteen - Mataas sa antioxidants, xanthones, at Vitamin C na nakakatulong sa pagpapabuti ng immune system at pagpapababa ng inflammation.
- Raspberries - Mayaman sa antioxidants, Vitamin C, at fiber na nakakatulong sa pagpapabuti ng immune system at pagpapababa ng cholesterol.
Ang mga nabanggit na prutas ay hindi lamang masarap kundi nagbibigay rin ng maraming nutrients na kailangan ng ating katawan upang magpakatibay at magkaroon ng masaganang kalusugan. Kung kailangan nating magpaliit ng timbang, hindi ito maaaring mangyari sa pamamagitan ng pagkain ng mas kaunting pagkain lamang kundi sa pamamagitan din ng pagpili ng tamang uri ng pagkain.
Ano ang mga paraan ng paghahanda at pagluluto ng mga prutas upang mapanatili ang kanilang nutrisyon?
Ang mga prutas ay mahalagang bahagi ng ating diyeta dahil nagbibigay sila ng iba't ibang bitamina, mineral, at antioxidants na kailangan ng ating katawan. Ngunit hindi lahat ng prutas ay pare-pareho ang nutrisyon na naglalaman. Kaya naman, mahalaga na malaman natin kung paano ihahanda at iluluto ang mga prutas upang mapanatili ang kanilang nutrisyon.
Ang ilan sa mga paraan ng paghahanda at pagluluto ng mga prutas ay ang mga sumusunod:
- Pumili ng mga sariwang at hinog na prutas. Ang mga sariwang at hinog na prutas ay mas mataas ang nutrisyon kaysa sa mga luma o sobrang hinog na prutas. Iwasan ang mga prutas na may mga pasa, sira, o kulay na hindi natural. Halimbawa, pumili ng mga mansanas na malusog at makintab ang balat, hindi yung may mga itim o malambot na bahagi.
- Hugasan ang mga prutas bago kainin o lutuin. Ang paghuhugas ng mga prutas ay makakatulong na alisin ang mga dumi, mikrobyo, at kemikal na maaaring nakadikit sa kanilang balat. Gamitin ang malinis na tubig at banlawan nang mabuti ang mga prutas. Halimbawa, hugasan ang mga ubas sa ilalim ng gripo at alisin ang mga tangkay o dahon.
- Hiwain ang mga prutas nang maliit o katamtaman lamang. Ang paghihiwa ng mga prutas nang maliit o katamtaman ay makakatulong na mapreserba ang kanilang nutrisyon at lasa. Huwag hiwain ang mga prutas nang sobrang laki o sobrang liit dahil maaaring mawala ang ilan sa kanilang katas o magdulot ng oxidation. Halimbawa, hiwain ang mga pakwan nang may sukat na dalawang pulgada o mas maliit pa.
- Magdagdag ng asukal, asin, o iba pang sangkap nang kaunti lamang. Ang pagdaragdag ng asukal, asin, o iba pang sangkap sa mga prutas ay maaaring makapagpataas ng kanilang lasa at kaakit-akit. Ngunit dapat itong gawin nang kaunti lamang dahil maaari rin itong makabawas sa kanilang nutrisyon o makapagdulot ng diabetes, alta presyon, o iba pang sakit. Halimbawa, maglagay lamang ng isang kutsarita ng asukal sa isang tasa ng mansanas na nilaga.
- Lutuin ang mga prutas nang maikli o katamtaman lamang. Ang pagluluto ng mga prutas ay maaaring makapagpalabas ng ilan sa kanilang nutrisyon at gawing mas madaling matunaw sa tiyan. Ngunit dapat itong gawin nang maikli o katamtaman lamang dahil maaari rin itong makasira sa kanilang texture, kulay, o lasa. Iwasan ang pagluluto ng mga prutas sa mataas na temperatura o matagal na oras. Halimbawa, lutuin ang mga saging sa gata nang limang minuto lamang.
Sa pamamagitan ng mga paraan na ito, masisiguro natin na makakakuha tayo ng sapat at tamang nutrisyon mula sa mga prutas na ating kinakain. Ang mga prutas ay hindi lamang masarap kundi pati na rin masustansya kaya dapat nating isama sila sa ating araw-araw na pagkain.
Ang paghahanda at pagluluto ng mga prutas ay may malaking epekto sa kanilang nutrisyon. Kung gusto nating mapakinabangan ang lahat ng benepisyo ng mga prutas para sa ating kalusugan, dapat nating sundin ang ilan sa mga payo na nabanggit sa itaas. Sa gayon, hindi lamang tayo mag-eenjoy sa pagkain ng mga prutas kundi pati na rin magiging mas malusog at masigla.
Kaya naman, kung gusto natin maging malusog, hindi natin dapat kalimutang kumain ng masusustansiyang prutas na mayroong mataas na antioxidants, vitamins, potassium, at fiber. Hindi kailangan na mahal o exotic pa ang mga pruta na ating kakainin, dahil marami tayong mapagpipilian na mga prutas na maaaring mabili sa ating local markets. Dapat din natin siguraduhin na sapat ang ating pag-inom ng tubig at kumain tayo ng masusustansiyang pagkain sa mga tamang oras.
Sa huli, ang tamang nutrisyon ay hindi lamang nagbibigay ng kasiyahan sa ating panlasa kundi nagpapalakas din nito ng ating immune system at nagbibigay ng nutrients na kinakailangan ng ating mga organs, sistema, at bahagi ng katawan. Kaya huwag nating kalimutan na piliin ang masusustansiyang prutas upang magkaroon ng masaganang kalusugan at mapanatili ang ating mahabang buhay.