Alam nyo ba na pwede kayong makatipid sa pag gawa ng fruit recipe? Oo, hindi lang sa pagbili ng mga prutas ang kailangan nating isipin kundi pati na rin sa paggamit at pag-imbak nito. Sa post na ito, ibabahagi ko sa inyo ang ilang tips at tricks para masulit ang bawat piraso ng prutas na bibilhin ninyo. Aba, hindi biro ang presyo ng mga prutas ngayon ha! Kaya dapat alam natin kung paano tayo makakamura at makakagawa ng masarap at masustansyang fruit recipe.

Tip #1: Pumili ng seasonal fruits

Ang unang tip ay pumili ng mga prutas na seasonal o yung mga available lang sa isang panahon. Ang mga prutas ay isa sa mga pinakamasustansiyang pagkain na dapat nating kainin araw-araw. Bukod sa mayaman sila sa bitamina at mineral, nakakatulong din sila sa pagpapalakas ng ating immune system at pagpapababa ng risk ng ilang mga sakit. Ngunit alam mo ba na hindi lahat ng prutas ay magandang kainin sa bawat panahon? May ilang mga prutas kasi na mas sariwa at mas masarap kapag kinain sa tamang season. Kaya naman mahalagang malaman kung paano pumili ng wastong seasonal fruits.

Ano ang ibig sabihin ng seasonal fruits?

Ang seasonal fruits ay ang mga prutas na tumutubo o nagiging available lamang sa ilang mga buwan o panahon sa isang taon. Halimbawa, ang strawberries ay seasonal fruit sa Pilipinas dahil hindi sila tumutubo sa buong taon. Ang peak season nila ay mula Disyembre hanggang Mayo, kung kailan sila pinakamarami at pinakamasarap. Ang iba pang halimbawa ng seasonal fruits sa Pilipinas ay ang mangga, lanzones, rambutan, at durian.

Bakit mahalagang pumili ng wastong seasonal fruits?

May ilang mga dahilan kung bakit mas mainam na pumili ng wastong seasonal fruits. Narito ang ilan sa mga ito:

- Mas sariwa at mas masarap ang mga seasonal fruits kaysa sa mga imported o frozen fruits. Dahil mas malapit sila sa source, mas maikli ang oras na kinakailangan para i-transport o i-store sila. Mas makakasiguro ka rin na hindi sila naproseso o nilagyan ng kemikal para mapanatili ang freshness nila.

- Mas mura at mas madaling makahanap ng mga seasonal fruits kaysa sa mga off-season fruits. Dahil mas marami ang supply, mas mababa ang demand at presyo nila. Mas madali rin silang makita sa mga palengke o supermarket kaysa sa mga prutas na hindi pa season.

- Mas makakatulong ka sa environment at local farmers kung pipili ka ng mga seasonal fruits. Dahil mas kaunti ang energy at resources na ginagamit para itanim at i-deliver ang mga seasonal fruits, mas kaunti rin ang carbon footprint o environmental impact nila. Mas makakatulong ka rin sa mga local farmers na nagtatanim at nagbebenta ng mga seasonal fruits kaysa sa mga imported o commercialized fruits.

Paano malalaman kung ano ang mga seasonal fruits?

May ilang mga paraan para malaman kung ano ang mga seasonal fruits sa Pilipinas. Narito ang ilan sa mga ito:

- Mag-research online o magtanong sa mga eksperto. Maaari kang maghanap ng mga listahan o guides online na nagpapakita ng mga seasonal fruits sa Pilipinas. Maaari ka ring magtanong sa mga nutritionist, agriculturist, o iba pang eksperto na may alam tungkol sa mga prutas.

- Mag-observe sa paligid mo. Maaari kang mag-observe ng mga prutas na nakikita mo sa iyong paligid. Kung makikita mo silang marami at sariwa sa mga palengke o supermarket, malamang na season nila iyon. Kung hindi mo naman sila makita o kaya ay mahal at hindi sariwa, malamang na off-season sila.

- Mag-subok ng iba't ibang prutas. Maaari ka ring mag-subok ng iba't ibang prutas na hindi mo pa natitikman o nakakain. Maaari mong ikumpara ang lasa, texture, at aroma nila sa ibang prutas na kilala mo na. Kung masarap at siksik sila sa flavor, malamang na season nila iyon.

Ano ang ilan sa mga halimbawa ng seasonal fruits sa Pilipinas?

Narito ang ilan sa mga halimbawa ng seasonal fruits sa Pilipinas at kung anong buwan o panahon sila available:

- Mangga - Marso hanggang Hunyo

- Lanzones - Setyembre hanggang Nobyembre

- Rambutan - Agosto hanggang Oktubre

- Durian - Agosto hanggang Oktubre

- Atis - Setyembre hanggang Disyembre

- Guyabano - Marso hanggang Hulyo

- Papaya - Buong taon

- Saging - Buong taon

- Pakwan - Marso hanggang Mayo

- Melon - Marso hanggang Mayo

Ang pagpili ng wastong seasonal fruits ay isa sa mga paraan para makakuha ng masustansiyang pagkain na makakatulong sa iyong kalusugan at kaligayahan. Subukan mo rin ang iba't ibang prutas na hindi mo pa nasusubukan para ma-enjoy mo ang iba't ibang lasa at benepisyo nila.

Tip #2: Mag-plano ng fruit recipe

Ang pangalawang tip ay mag-plano ng fruit recipe na gagawin mo.Kung nais mong gumawa ng isang masarap at masustansyang fruit recipe, kailangan mong mag-plano ng mabuti. Narito ang ilang mga paraan kung paano mo ito gagawin:

1. Pumili ng mga prutas na gusto mong gamitin. Maaari kang maghanap ng mga prutas na lokal o imported, depende sa iyong budget at preference. Tiyakin na ang mga prutas ay sariwa at malinis. Halimbawa, kung gusto mong gumamit ng mga lokal na prutas, maaari mong pumili ng mga mangga, saging, papaya, o piña. Kung gusto mong gumamit ng mga imported na prutas, maaari mong pumili ng mga strawberry, kiwi, grapes, o apple.

2. Mag-isip ng isang tema o konsepto para sa iyong fruit recipe. Halimbawa, kung gusto mong gumawa ng isang fruit salad, maaari mong piliin ang mga prutas na may magkakatulad o magkakaiba na kulay, lasa, o hugis. Halimbawa, kung gusto mong gumawa ng isang rainbow fruit salad, maaari mong piliin ang mga prutas na may iba't ibang kulay tulad ng red (strawberry), orange (orange), yellow (banana), green (kiwi), blue (blueberry), at purple (grapes). Kung gusto mong gumawa ng isang fruit smoothie, maaari mong piliin ang mga prutas na may matamis o maasim na lasa, o mayaman sa fiber o antioxidants. Halimbawa, kung gusto mong gumawa ng isang mango-banana smoothie, maaari mong pagsamahin ang mangga at saging na may matamis na lasa at mayaman sa fiber. Kung gusto mong gumawa ng isang berry blast smoothie, maaari mong pagsamahin ang strawberry, blueberry, raspberry, at blackberry na may maasim na lasa at mayaman sa antioxidants.

3. Maghanda ng mga kagamitan at sangkap na kailangan mo. Bukod sa mga prutas, maaari ka ring gumamit ng iba pang mga sangkap tulad ng cream, yogurt, honey, nuts, cheese, o chocolate. Kailangan mo rin ng mga kagamitan tulad ng knife, cutting board, bowl, blender, o mixer. Siguraduhin na ang mga kagamitan ay malinis at ligtas gamitin. Halimbawa, kung gagawa ka ng fruit salad, kailangan mo ng isang malaking bowl para sa paghalo ng mga prutas at cream. Kung gagawa ka ng fruit smoothie, kailangan mo ng isang blender para sa pagblend ng mga prutas at yogurt.

4. Sundin ang mga hakbang sa paggawa ng iyong fruit recipe. Maaari kang mag-research ng mga recipe online o sa mga libro, o gumawa ng sarili mong bersyon. Basta't sundin mo ang tamang paghiwa, paghalo, pagblend, o pagpiga ng mga prutas. Huwag kalimutang tikman ang iyong gawa at magdagdag ng asukal, asin, o iba pang mga pampalasa kung kinakailangan. Halimbawa, kung gagawa ka ng fruit salad, hiwain mo ang mga prutas sa maliliit na piraso at ilagay sa bowl. Idagdag ang cream at haluin nang mabuti. Kung gusto mo mas matamis ang iyong fruit salad, idagdag ang honey o sugar. Kung gagawa ka naman ng fruit smoothie, ilagay mo ang mga prutas sa blender at idagdag ang yogurt. I-blend hanggang maging smooth at creamy ang texture. Kung gusto mo mas maasim ang iyong fruit smoothie, idagdag ang lemon juice o vinegar.

5. I-serve ang iyong fruit recipe sa iyong sarili o sa iyong mga mahal sa buhay. Maaari mong i-decorate ang iyong fruit recipe gamit ang iba pang mga prutas o sangkap para mas kaaya-aya sa mata. Maaari mo ring i-refrigerate ang iyong fruit recipe kung hindi mo ito agad maihahain o kung gusto mong malamig ito. Halimbawa, kung i-serve mo ang iyong fruit salad sa isang platter, maaari mong i-arrange ang mga prutas ayon sa kulay para magmukhang rainbow. Maaari mo ring lagyan ng whipped cream o chocolate syrup sa ibabaw para mas masarap. Kung i-serve mo naman ang iyong fruit smoothie sa isang baso o jar, maaari mong lagyan ng whipped cream o nuts sa ibabaw para mas makapal. Maaari mo ring lagyan ng straw o spoon para mas madali inumin.

Sana ay natulungan ka ng mga paraan na ito sa pagpaplano ng iyong fruit recipe. Ang paggawa ng fruit recipe ay isang masayang at malusog na paraan upang makakain ng iba't ibang mga prutas at makakuha ng mga bitamina at mineral na kailangan ng iyong katawan. Subukan mo na ang paggawa ng iyong sariling fruit recipe at i-share mo sa amin ang iyong karanasan!

Tip #3: Gamitin ang buong prutas

Ang pangatlong tip ay gamitin ang buong prutas hangga't maaari. Alam mo ba na marami sa mga prutas ang may mga bahagi na hindi natin ginagamit o itinatapon lang natin? Halimbawa, ang balat ng mansanas, ang buto ng pakwan, o ang dahon ng saging. Sa halip na sayangin ang mga ito, bakit hindi natin sila gamitin sa paggawa ng iba pang mga masasarap at masusustansyang fruit recipe?

Narito ang ilang mga tips kung paano gamitin ang buong prutas hangga't maari sa paggawa ng kahit anong fruit recipe:

- Gamitin ang balat ng prutas bilang panghugas o pang-exfoliate ng balat. Ang balat ng ilang mga prutas tulad ng mansanas, pinya, o papaya ay may mga enzymes na nakakatulong sa pagtanggal ng patay na balat cells at pagpapakinis ng balat. Maaari mong i-rub ang balat ng prutas sa iyong mukha o katawan bago mo banlawan.

- Gawing juice o smoothie ang buto at laman ng prutas. Ang buto at laman ng ilang mga prutas tulad ng pakwan, melon, o guyabano ay mayaman sa tubig at fiber na nakakatulong sa pagpapalusog ng digestive system. Maaari mong i-blend ang buto at laman ng prutas kasama ang iba pang mga sangkap tulad ng gatas, yogurt, o honey para gawing mas masarap at masustansya ang iyong inumin.

- Gamitin ang dahon at tangkay ng prutas bilang panggisa o panghalo sa mga ulam. Ang dahon at tangkay ng ilang mga prutas tulad ng saging, kamote, o sayote ay mayaman sa iron, calcium, at potassium na kailangan ng ating katawan. Maaari mong hiwain ang dahon at tangkay ng prutas at isama sa iyong mga ulam tulad ng adobo, sinigang, o ginataan para dagdagan ang lasa at sustansya.

- Gawing jam, jelly, o vinegar ang sobrang prutas. Kung mayroon kang mga prutas na hindi mo na magagamit o malapit nang mapanis, huwag mo itong itapon. Maaari mong gawing jam, jelly, o vinegar ang mga ito para mapreserba at magamit pa sa iba pang mga pagkakataon. Maaari mong sundin ang mga simpleng recipe sa internet kung paano gawin ang mga ito.

- Gamitin ang binhi o seedling ng prutas bilang tanim. Kung gusto mong magkaroon ng sariling halamanan sa bahay o bakuran mo, maaari mong gamitin ang binhi o seedling ng ilang mga prutas tulad ng calamansi, mangga, o avocado para magtanim. Maaari mong itanim ang binhi o seedling sa isang paso o lupa na may sapat na araw at tubig. Pagkatapos ay abangan mo lang na lumaki at mamunga ang iyong halaman.

Sa pamamagitan ng mga tips na ito, maaari mong gamitin ang buong prutas hangga't maari sa paggawa ng kahit anong fruit recipe. Hindi ka lang makakatipid sa pera at makakaiwas sa pag-aaksaya, makakatulong ka rin sa pagpapalaganap ng kalusugan at kalikasan.

Tip #4: Mag-experiment

Ang pang-apat na tip ay mag-experiment ka naman minsan. Huwag kang matakot subukan ang ibang klase o kombinasyon ng prutas sa iyong fruit recipe. Malay mo mas masarap pala sila kaysa sa dati mong ginagawa. O di kaya naman ay mas healthy pala sila para sa iyong katawan.

Halimbawa:

-Subukan mong gumamit ng yogurt o sour cream imbes na all purpose cream para sa iyong fruit salad. Mas healthy ito at mayroon ding tangy flavor na magpapasarap sa iyong salad.

-Subukan mong magdagdag ng mint leaves o lemon juice para mas refreshing ang iyong fruit juice. Ang mga ito ay magbibigay ng additional flavor at aroma sa iyong inumin.

-Subukan mong gumamit ng honey o stevia imbes na asukal para mas healthy ang iyong fruit juice o smoothie. Ang mga natural sweeteners na ito ay mas mabuti para sa kalusugan kaysa sa asukal at hindi rin nakakadagdag ng masyadong calories.

Iyan lamang po ang ilan sa mga tips ko para mas lalo pang mapasarap at mapaganda ang inyong mga fruit recipe. Sana po ay nakatulong ito sa inyo! ?